doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

440
NURİ KÖSTÜKLÜ
yeti doğmuştur. Böylece yeni bir tarih ve şuuru ortaya konulmuştur.
Kökleri daha gerilere gitmekle birlikte Ziya Gökalp’in Türkçülük
fikri bu millî tarih görüşünün dayanağı olmuştur5 . Tabii ki, Mustafa
Kemal’in öğrencilik yıllarından itibaren okuyageldiği ve bugün
çoğu Anıtkabir müzesinde bulunan ve üzerine notlar düştüğü tarih
ve kültür kitapları da O’nda bir tarih kültürünün oluşmasını sağladı.
Balkan Savaşlarıyla birlikte Osmanlı Devleti’nin tasfiye süreci
hızlanıp, Mondros’la Anadolu bile Türklere çok görüldüğünde,
Mustafa Kemal’in önderliğinde tamamen millî güçlere dayalı olarak
bir Millî Hareket başlamış, ve bu mücadelenin her aşamasında ileride
kurulacak olan Türk devletinin millî nitelikli olacağının mesajları
verilegelmiştir. Çünkü, Osmanlıcılık veya ümmetçilik gibi anlayışlar
artık iflas etmişti. Millî Mücadele tarihimizin temel kavramlarına
bakacak olursak; Misak-ı Millî, kuva-yı millîye, heyet-i millîye,
irade-i millîye, tekâlif-i millîye vb. hepsinde millilik damgasını görürüz.
Burada millete dayalı, gücünü milletten alan bir hareket söz konusudur.
Bu millet ise 23 Nisan 1920’de açılacak olan Meclise nakşedilen
“Büyük Millet” olup, adı Türk milletidir. Kurulan devletin
adı da tarihte Göktürklerden sonra ikinci Türk adını taşıyan Türkiye
Cumhuriyeti’dir. İşte Türkiye Cumhuriyet‘i böyle bir tarihi süreç sonucu,
millî, üniter, demokratik ve laik bir devlet olarak doğdu.
Cumhuriyetimizin kurucusu Atatürk, temelinin Türk kültürü olduğunu
sürekli vurguladığı 6 yeni Türk devletinde her şeyden önce
millî kimliğin inşasına önem verdi. Çünkü uluslararası, hukukta da
“devlet”i meydana getiren 4 temel unsur; 1- millet, 2- ülke, 3- siyasi
hâkimiyet, 4- siyasi teşkilatlanma, arasında milletin ayrı bir yeri bulunmaktadır
7 . Millet şuurunun teşekkülü ise daha önce de vurguladığımız
üzere, tarih ve öğretiminden geçmekteydi.
5 Bayram Kodaman, “Atatürk ve Tarih”, Atatürk ve Kültür, Hacettepe Üniv.
Yay., Ankara 1982, s.5.
6 Burada Atatürk’ün şu sözlerini hatırlamalıyız; “Türkiye Cumhuriyeti’nin temeli
kültürdür” (Utkan Kocatürk, Atatürk’ün Fikir ve Düşünceleri, Atatürk
Araştırma Merkezi yay., Ankara 1999, s.134), “Cumhuriyetimizin dayanağı
Türk milletidir. Bu milletin fertleri ne kadar Türk kültürü ile dolu olursa, o
millete dayanan Cumhuriyet de o kadar kuvvetli olur” (A.S.D, I-III, Ankara
1997, C.III s.118)
7 Devlet kavramının analizi için bkz., Aydın Taneri, Türk Devlet Geleneği,
Ankara 1981, s.25- 27.