doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

ATATÜRK VE PONTUS MESELESİ 357
yasaklara aykırı bir şekilde satmaya ve bu mallardan faydalanmaya
çalışanların ağır bir şekilde cezalandırılacakları da belirtilmiştir. 82
Eli silah tutan Rumların bu ilk sevki sırasında, hükûmet, güvenliklerinin
sağlanması için her türlü tedbiri almıştı. Buna rağmen,
Nurettin Paşa ilk kafilelerin yol güzergâhındaki Rum köylerine saklanan
bazı çetelerin saldırısına uğradığını belirterek, olaylardan Rum
çetelerinin sorumlu olduğunu vurgulamaktadır. 83 Bu uygulama sırasında
hükûmetin emrine karşı çıkan birçok Rum, aileleri ile birlikte
dağlara çekilerek çetelere katılmışlar, birçok Rum da köylere saklanmıştır.
Diğer taraftan yol güzergâhındaki Rum köylerinden, kafilelere
saldırıların da olması üzerine yol güzergâhında bulunan Rum
köylerinin bazılarının da yerlerinin değiştirilmesi yoluna gidilmiştir.
Nitekim Dahiliye Vekaleti TBMM hükûmetine yaptığı 29 Haziran
1921 tarihli müracaatta Rum nüfusunun yoğun olarak bulunduğu
Samsun’un Nebyan ve Kocadağ taraflarında bir kuvvet çıkarma ihtimaline
karşı çetelerin kuvvetlerimizi arkadan vurmaya hazırlandıkları
belirtilmektedir. Eli silah tutan Rumların, iç kısımlarla bağlantıyı
engelledikleri ve masum Müslüman ahaliyi katliama tabii tuttukları,
özellikle Nebyan civarında 5 Türk köyünü tamamen imha ettikleri
belirtilerek, bu havalideki Rumların Yunanistan ve Pontus teşkilatı
tarafından bir program dahilinde hareket ettirildikleri vurgulanmaktadır.
Sonuçta, Samsun sahil bölgesi, Bafra kazası, Nebyan ve
Kocadağ mıntıkası dahilindeki Rum köylerinin iç kısımlara sevkini
tamim eden Merkez Ordusu Kumandanlığının teklifinin bir karara
bağlanması istenmektedir. 84 Dahiliye Vekaleti, TBMM Hükûmetine
2 Temmuz 1921’de yaptığı müracaatta ise daha önce sevkleri teklif
edilen Rumlarla aynı gaye için çalışan Amasya livasının Ladik ve
Tavşan dağlarında, Tokat’ın Destek Boğazı, Yaylacık ve Haris dağlarında
ve Yozgat’ın Akdağmadeni ovasındaki Pontus teşkilatının
mevcudiyetinin anlaşıldığı belirtilmekte bu sebeple, yeni bir karar
alınarak, daha önce alınan kararın bütün Karadeniz sahiline teşmil
edilmesi ve Şark cephesi, Kastamonu ve Kocaeli Kumandanlıklarına
82 Pontus Meselesi, s. 397-398.
83 “Nurettin Paşa Pontusçuları Anlatıyor”, s. 226; Çapa, a.g.e., s. 83.
84 Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (030-18.1.)-3.28.3.-1012-95-15.