doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

66
SEÇİL KARAL AKGÜN
nıyla imzalanmıştır. 9 Ağustos 1921 (1337)den 4 Ocak 1923’e kadar
Başkumandan sözü de eklenmek üzere, kimi zaman da sadece
Başkumandan olarak imzalanmış yazışmalar, bu tarihten sonra Gazi
Mustafa Kemal, 1 Kasım 1923’ten sonra Reisicumhur Gazi Mustafa
Kemal, soyadı yasası çıktıktan sonra da 2 Aralık 1935’den başlayarak
Kemal Atatürk olarak imzalamaktadır. Atatürk’ün bu yapıtın belgelerindeki
unvanları bile Birinci Dünya Savaşı bitiminden ölümüne
kadar olan zaman diliminin akışını izlemek açısından işlevseldir.
Kitapta ilk belge olan yukarıda değindiğimiz raporda Atatürk,
savaş sona ermek üzereyken ülkedeki durumu “evlerinde kalan ahali…ya
kadınlardan, ya acizlerden veya firarilerden ibaret….cihanın
en müşkül işlerini görmek üzere bin mevcutlu taburlarla bana gönderilen
59. fırkanın ellisi ayakta durmaya mecalsiz zuafadan ibaret
olduğundan tefrik edilmiş ve sağlam kalan efrat 17/20 yaşındaki
neşvünemasız çocuklarla 45/55 yaşındaki amelimandalar” “…harp
devam ettiği halde karşısında bulunduğumuz en büyük tehlike her
taraftan çürüyen binayı muazzamı saltanatın birgün dahilen birdenbire
ve hep birden çökmesi ihtimalidir” “..Bu muhtasar nazari
umumiden neticei istidlalim….imkanı halas ve hayat mevcut olup
ancak tedabiri saibeyi bulmak” 37 sözleriyle anlatmaktadır. Bu bilgi,
savaş biterken Osmanlı’nın yüz yüze kaldığı kara tabloyu çizerken,
dikkatli bir bakışla görüleceği gibi, çok kısa bir süre sonra başlayacak
olan Kurtuluş Savaşı’nın insan gücünü de ortaya koymaktadır.
Değindiği güçsüzlük içinde bile umutsuzluk sözünü ağzına almayan
Atatürk, işte burada söz ettiği halkı örgütleyecektir. Raporun geri
kalan ekinde bir iki ayrıntı daha vardır: “Falkenhayn (Kumandası altında
bulunduğu Alman General) her vesilede herkese karşı.. Alman
menfaatini en ziyade düşüneceğini söyleyecek kadar ne askerî ne
siyasi Falkenhayn’a asla itimadım yoktur… Hakikatte ideali bütün
Arabistanı Alman idaresine almak idi... Araplar Türklere düşmandır…
Bu halde takviyei hükûmet ve memleket şartı şöyle dursun
memleket kamilen bizim elimizden çıkarak bir Alman müstemlekesi
haline girmiş olacaktır. Bu devirde memleketin hiçbir köşesinin herhangi
bir ecnebi tahtı nüfuz ve idaresine verilmesi hayatı saltanatı
katiyen ihlal ve iptal eder.” Bu durumda ya Sina’nın tek kumandanı
37 Atatürk’ün Tamim Telgraf ve Beyannameleri, Cilt IV s. 1-7, 11-12.