doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

48
SEÇİL KARAL AKGÜN
siye inanan bir kimse olan Atatürk, yakın tarihte yaşananları ulusla
paylaşmak istemiştir. Bu paylaşmaya ortam olarak resmi bir kimliği
olan Meclis’i değil de Halk Partisi Kurultayı’nı seçmiş olması da
bunun bir göstergesidir. Nutuk’ta olayları tarihsel bir akış içinde anlatan,
kumandan, ihtilal lideri, meclis başkanı, devlet başkanı, ve insan
Atatürk’tür. Bu anlatımı tarihte yaşananları katı bir nakil olarak
bırakmayıp canlandıran, sık sık duygularının etkisi altında kalması,
duygularını yansıtması, dolayısıyla, okurun insan Atatürk’le karşılaşmasıdır.
Bunun önemi şudur ki böylece Nutuk’u okuyan herkes,
bu önemli yapıtın bir mucize adam tarafından yansıtıldığı düşüncesinden
uzaklaşabilmekte, kendi içinde bir Atatürk bulabilmektedir.
Kendi içindeki Atatürk’ün ülküsünü, özgüvenini ve ilkelerini ortaya
çıkarma ve sergileme isteğini doğurmaktadır. Bu nedenle Nutuk’ta
insan Atatürk’ü görmek, önemlidir.
Atatürk’ün bu yönünü örneklemek istersek, Samsun’a gitmek
üzere yola çıktığında Türk ulusunun geleceği için mandalara veya
bölgesel kurtuluş yollarına dayanan kurtuluş çözümleri içinde kendi
kararının ulusal egemenliğe dayalı kayıtsız koşulsuz bağımsız yeni
bir Türk devleti kurmak olduğunu, ancak, bunu bir “millî sır olarak” 2
kendine sakladığını söylemekle karşımıza sırrını dinleyenlerle, okurlarla
paylaşan Atatürk çıkmaktadır. Yine aynı cümle içinde her aşamayı
kendi sözleriyle adım adım vakti geldiğince uygulamaktan söz
ederek, tek adım adamı olduğunu anlatmaktadır. Gerçekten de Atatürk,
Türk devriminin hiç bir aşamasında ortam oluşmadan hareket
etmemiştir. Bu hem Nutuk’ta hem de Söylev ve Demeçler dizisinde
izlenebilmektedir.
Öte yandan, bu uzun bilanço içinde kimi yerde Atatürk’ün duygusallığının
daha da ağır bastığını görmekteyiz. Örneğin, bir bakıma
Kurtuluş Savaşı’nın manifestosu sayılabilen Amasya Genelgesi
hazırlanırken, bu belgeyi kişiselleştirmek istemeyerek yanında bulunan
ve genelgeyi birlikte hazırladığı yakın çevresinin de metni
imzalamalarını istemiştir. İmza anının Nutuk’taki yansıması, çevresindekilerin
kendinin sahip olduğu “ya istiklal ya ölüm” duygusunu
paylaşmadıklarını görerek belki de ilk kırıklığını yaşadığını
anlatmaktadır. Rauf Bey’in misafir olduğunu öne sürerek genelgeyi
2 Nutuk, Cilt I s. 16