doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

TÜRKİYE CUMHURİYET TARİHİNİN BAŞLICA KAYNAKLARINDA ATATÜRK 61
Atatürk’ün bu kitapta yer alan yabancı gazetecilerle görüşmelerinin
ilki 10 Mayıs 1920 tarihli Hâkimiyet-i Millîye’den alınan
Chicago Tribune Gazetesi muhabiriyle söyleşidir. Bu görüşmeden
son görüşme olan 29 Ekim 1936 da Yugoslav Gazetecilere demecine
kadar hep barış ilkesi işlenmiştir. 17 Ocak günü United Telegraph
muhabirine “Kan dökmek taraftarı olmayan milletimiz hakkı teslim
ve vatanı derhal tahliye edildiği takdirde sulh ve müsalemet müzakeratına
hazırdır” 27 sözleri, Kurtuluş Savaşı’nın en yoğun günlerinde
barış düşündüğünü göstermektedir.
TBMM yıldönümü dolayısıyla 24 Nisan’da Hâkimiyeti Millîye
muhabiri ile görüşürken Türk ulusunun bütün dünyaya karşı durması
düşüncesine ne zaman ve nasıl ulaştığı sorulduğunda, Atatürk,
“Hürriyet ve istiklal benim karakterimdir. Ben milletimin ve büyük
ecdadımın en kıymetli mevrusatından olan aşk-ı istiklal ile meftur
bir adamım..Bence bir millette şerefin, haysiyetin, namusun ve insanlığın
vücut ve baka bulabilmesi mutlak o milletin hürriyet ve
istiklaline sahip olmasıyla kaimdir…Ben yaşayabilmek için mutlaka
müstakil bir milletin evladı kalmalıyım. Bu sebeple millî istiklal
bence bir hayat meselesidir. Millet ve memleketin menafi icab
ettirdiği takdirde beşeriyeti teşkil eden milletlerden her biriyle medeniyet
muktezasından olan dostluk ve siyaset münasebatını büyük
bir hassasiyetle takdir ederim. Ancak, benim milletimi esir etmek
isteyen herhangi bir milletin de bu arzusundan sarfınazar edinceye
kadar biaman düşmanıyım” 28 demektedir.
İzmir alındıktan, savaş bittikten sonra 26 Eylül’de Daily Mail’in
bu kentteki muhabirine “Artık muharebeye devama sebep kalmamıştır.
Ben suret-i ciddiyede sulh arzu ederim. Son taarruzu yapmaya
arzum yoktu. Fakat Yunanlıları Anadolu’dan tard için başka
çare bulamadım” 29 sözleri, Atatürk’ün barışçılığını çok açık olarak
göstermektedir. Aynı gün, Yunan işgali altında yıllarca inlemiş olan
İzmir’de özellikle Rumlara karşı ne gibi bir politika izleneceğini
dünya merakla izlerken Chicago Tribune’in kendisiyle görüşmek
üzere İzmir’e gönderdiği muhabirine de “Bir intikam ve mukabelei
27 İbid, s. 16.
28 İbid, s. 24.
29 İbid, s. 44.