doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

ÇAĞINA VE BÖLGESİNE SIĞMAYAN ÖNDER: ATATÜRK 869
yaklaşımla “İskenderun, Antakya, Cebelsem’an, Katma, Kilis havalisinin
Türklerle meskûn olduğunu Halep halkının dörtte üçünün
Arapça konuşan Türk olduğunun her işlemde göz önünde bulundurulmasını,
her dâvâda bunun esas alınmasını” ve mütareke şartları
açıklığa kavuşturuluncaya kadar asker çıkarılmasına engel olunmasını
emretti. Gerçekten de Antakya’dan ve özellikle Halep’ten güneye
inildikçe, özbeöz Türkmen olan yüzlerce aşiretin ana dillerini
büyük ölçüde kaybettikleri, Arap kültürü içinde asimile oldukları
ve Arapça konuşur hale geldikleri yaygın görülen ve kültürümüz
açısından üzüntü veren bir gerçek halindeydi. Bu yönden, M. Kemal
Paşa’nın sınır tesbitinde göz önünde tuttuğu ölçütler, derin
gözlemlere ve önemli, sosyolojik, tarihi, sosyal ve kültürel gerçeklere
dayanmaktadır ve o dönemde siyasi literatürde böyle bir
kavram ve uygulama yoktur. Bu husus ta özgün uygulamalardan
biridir ve kendi içinde değerlendirilerek gerçek layık olduğu değerin
verileceği günü beklemektedir.
3) Mondros Mütarekesinden sonra, İstanbul’dan gelen emirlere
rağmen Osmanlı ordusunun, işgali önlemek için M.Kemal
Paşa’nın emriyle düşmana ateş açarak işgalcilere engel olması
İskenderun’da gerçekleşmiştir.
5 Kasım 1918 günü Yıldırım Orduları Grubu Kumandanı Mustafa
Kemal Paşa’nın İstanbul’dan (Sadaret makamından) aldığı telgraf,
İskenderun liman ve şehrinin bizde kalması, askerî ve mülki idaremizin
aynen devam etmesi kaydıyla “Suriye’deki İngiliz ordusu
komutanına İskenderun-Halep yolundan ve İskenderun limanından
faydalanabileceklerini” bildirmesini istiyordu. Bunun üzerine, M.
Kemal Paşa emrindeki kuvvetlere “İngilizler İskenderun’a asker çıkamağa
teşebbüs edecek olursa ateş edilerek engel olunması” emrini
verdi 5 .
İngilizlerin 6 Kasım 1918 günü İskenderun’da karaya çıkma
girişiminde bulunması üzerine kıyıdan top ateşi açılmak suretiyle
karaya çıkarma girişimleri engellendi. Bu ateş, tarihte Osmanlı or-
5 Atatürk’ün Tamim Telgraf ve Beyannameleri IV (1917-1938), Ankara
1964, s.20