doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

ATATÜRK’ÜN ASKERİ DEHASININ YANSIMALARI: YAZDIĞI
ESERLER VE NOT DEFTERLERİ
haline getirmiştir 2 .
Mustafa Kemal’in 1911 yılında 5 nci Kolordu Harekât Şube
Müdürü iken kaleme aldığı “Muharebenin Sevk ve İdaresi” isimli
eserinde, karşılıklı olarak kırmızı ve mavi kuvvetlerin Selanik – Kılkış
arasında yaptıkları savunma ve taarruz harekatının değerlendirilmesi
yapılmıştır.
Kırmızı ve Mavi kuvvetleri yöneten komutanların savunma ve
taarruz harekatında yaptıkları hatalar, bunların giderilmesi için yapılması
gerekenler, bir muharebeyi sevk ve idare edecek olan komutanda
olması gereken nitelikler üzerinde durulmuştur3 .
Osmanlıca orijinali 1908 yılında İstanbul’da basılan “Bölüğün
Muharebe Eğitimi”, Alman generali Litzmann’ın yazdığı “Bölük
Muharebe Eğitimi” adlı Almanca eserden, Mustafa Kemal tarafından
çevrilerek hazırlanmıştır. Eserde meskûn yerlerde muharebe,
savunma ve taarruz konuları ele alınmaktadır4 .
Mustafa Kemal’in askerliğe dair yazdığı eserler arasında en bilineni
ve belki de en önemlisi olan “Subay ve Komutan ile Konuşmalar”,
1914 yılında, Nuri Conker’in “Subay ve Komutan / Zabit
ve Kumandan ” adlı kitabına karşılık olarak yazılmıştır.
“Subay ve Komutan ile Konuşmalar” isimli eserinde, Nuri
Conker’in kitabındaki konuları titiz bir değerlendirilmeye tabi tutan
Mustafa Kemal, bunların derinlemesine incelemesini ve eleştirisini
yapmış, ayrıca çok özel yorumlarda bulunarak askerî dehasını gözler
önüne sermiştir. Eser derinlemesine incelendiğinde, genç Mustafa
Kemal’in tarihin büyük komutanlarından biri olmaya aday, zeki, ileri
görüşlü, kültürlü, tarihi ve siyaseti askerlik mesleği kadar iyi bilen
bir kişi olduğu kolayca anlaşılır.
Kitabın birinci bölümünde, genel anlamda Balkan Savaşları esnasında
orduda görülen aksaklıklar, ülkenin içinde bulunduğu siyasi
ve askerî karmaşanın yol açtığı kayıplar ve felaketler belirtilmekle
kalınmamış, böyle bir felaketin bir daha yaşanmaması için gerekli
2 Mustafa Kemal, Cumalı Ordugâhı, Gnkur.Basımevi, Ankara, 1995, s.1-2.
3 Mustafa Kemal, Taktik Tatbikat Gezisi, Gnkur.Basımevi, Ankara, 1995,
s.11-20.
4 Mustafa Kemal, Bölüğün Muharebe Eğitimi, Gnkur.Basımevi, Ankara,
1995, s.1-21.
723