doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

60
SEÇİL KARAL AKGÜN
ma değil, yalnız benim gayeme değil, o adım benim milletimin hayatıyla
alakadar, o adım milletimin kalbine havale edilmiş zehirli bir
hançerdir. Benim ve benimle birlikte hareket eden arkadaşlarımın
yapacağı şey mutlak ve mutlak o adımı atanı tepelemektir. Şüphe
yok ki arkadaşlar, millet bir çok fedakarlık bir çok kan pahasına en
nihayet elde ettiği umdei hayatiyesine kimseyi tecavüz ettirmeyecektir.
Bugün hükûmetin, meclisin, kanunların Teşkilat-ı Esasiyenin
mahiyeti ve hikmeti hep bundan ibarettir. Sizlere bunun da fevkinde
bir şey söyleyeyim: farzı muhal eğer bunu temin edecek kanunlar olmasa,
bunu temin edecek meclis olmasa, öyle menfi adımlar atanlar
karşısında herkes çekilse ve ben kendi başıma yalnız kalsam, yine
tepeler ve yine öldürürüm.” 25
CİLT III : Atatürk’ün Türk ve yabancı gazetecilere demeçlerinin
tam metinleri ve ajans haberlerini içermekte olan ilk baskısı 1946’da
yayınlanan 104 sayfalık bu ciltte Atatürk’ün düşünceleri kadar duygularını
da yansıttığı karşılıklı görüşmeler yer almaktadır. Derlemeler,
genellikle Hâkimiyet-i Millîye ve Vakit gazetelerindendir. Özellikle
yabancı gazetecilerle konuşmalarda Türk dış ve iç politikaları
da belirmektedir. Dış politika barış, iç politika da ulusal egemenliğe
odaklanmıştır. Konuşmalarda Yapıt, Mondros’un imzalanmasından
sonra Atatürk’ün İstanbul’a dönüşünden sonra ilk demeciyle başlamaktadır.
Vakit Gazetesi muhabirine 18 Kasım günü verdiği bu
demecinde “millet doğrudan doğruya umur-u millete karışmaz. Vekilleri
olan heyeti mebusanın itimadına mahzar hükûmetin netice-i
icraatına intizar eder” sözleriyle, Padişah, Halife ve saltanatın yönetime
egemen olduğu o günlerde bireysel egemenliği yok bilip
Meclis’in önemini belirtmektedir.
Amasya’da Tasvir-i Efkar yazarı Ruşen Eşret Bey’e 24 Ekim akşamı
verdiği demeçte ulusa sevgisini ve ulustan beklentisini bir anı
naklederken söylediği “Bak birader, böyle milletten nasıl ayrılırsın?
Bu palasparelerin içinde perişan gördüğün insanlar yok mu? Onlarda
öyle yürek, öyle cevher vardır ki, olmaz şey! Çanakkale’yi kurtaran
bunlardır” 26 sözleriyle anlatmaktadır.
25 İbid, s. 147.
26 Söylev ve Demeçler, Cilt III Ank. 1961, s. 10.