doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

ÇAĞINA VE BÖLGESİNE SIĞMAYAN ÖNDER: ATATÜRK 867
müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır. Bu satıh bütün vatandır ve
onu gerektiğinde tüm millet savunur” anlayışı ilk defa Ekim-Kasım
1918’de güney cephesinden çekilme sırasında onun emriyle uygulanmıştır.
Berlin antlaşmasından sonra Osmanlı ordusu Balkanlardan çekilmeye
başladığında halka hiçbir savunma aracı bırakılmamıştı.
Çünkü o dönemde savunmada cephe yarılıp ordu çekilmeye başladığında
ardından halk ya yerini yurdunu terk ederek yollara düşüp
çekilen ordunun ardından göç ediyor, ya da katliamlara katlanıyor,
ölümü göze alıyorlardı.
Balkanlarda bir çok yerde hemen hemen aynı feci manzaralar yaşanmış,
hayatta kalabilen Türkler akın akın Anadolu’ya göç etmişler,
binlerce, onbinlerce Türk de yollarda telef olmuştu. Bu ortamlarda
büyüyen, pek çok olaya tanık olan ve askerî tarihin tüm inceliklerine
vâkıf olan Mustafa Kemal Paşa, Birinci Dünya Savaşı’nın ardından
güney cephesinde çekilme başladığında ilk defa yeni bir strateji
uygulamış ve savunma literatürüne, “halka kendilerini savunmaları
için silah dağıtıp yaşadıkları toprakları kendilerinin savunması” kavramını
getirmiştir.
1918 yılında 1. Dünya Savaşı sona erip ordularımız güney cephelerinden
çekilirken, bir taraftan da ateşkes anlaşması görüşmelerinin
sonucu bekleniyordu. M. Kemal Paşa Musul’dan Nur dağlarına
ve İskenderun’a uzanan hattı millî sınırlar olarak korumak amacıyla
tutmuştu. Çekilme sırasında Katma’da 1 , kendilerini ziyaret eden
Antep Mebusu Ali Cenani Bey’le görüştü. Ali Cenani Bey ona İstanbul’daki
gelişmeleri aktardı. Kendisi, İngilizler geliyor korkusuyla
Antep’te bulunan kız kardeşini ve yeğenlerini Maraş’a götürmeye
gelmiştir. Bunu duyan M. Kemal Paşa, Balkanlardaki halkın
çekile çekile İstanbul’a sığındığını düşünerek içinden, “sizler de
buralardan çekilirseniz nerelere tıkışıp kalacağız” diye düşünerek,
Ali Cenani Bey’e “ailenizi nereye götüreceksiniz?” diye sorar ve
sonra ona çıkışır:”Ne demek çekilmek! Teşkilat kurun efendim!” Ali
Cenani, “Paşa hazretleri, teşkilat kurmak kolay da, silah ve cephane
nerede?” diye sorar., Paşa, “Silah cephane kolay, bugün Katma
1 ya da Kilis yakınlarında. Mustafa Yıldırım, 58 gün- Mustafa Kemal ile
Filistin’den Anayurdun Dağlarına, s.367