doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

SOFYA ASKERÎ ATAŞESİ MUSTAFA KEMAL’İN
ASKERÎ VE SİYASÎ DEĞERLENDİRMELERİ
Dr. Ahmet TETİK
Balkan savaşlarının sonunda 29 Eylül 1913 tarihinde Osmanlı
Devleti ile Bulgaristan arasında İstanbul Barış Anlaşması imzalanır.
Yıllar sonra, 1918 yılı ortalarında, Mustafa Kemal Atatürk, Balkan
Harbiyle ilgili olarak şu değerlendirmeyi yapar. “Balkan Harbi,
Türk ordusunun katıldığı bir harp değildir. Bu bambaşka bir şeydi,
bir bozgundu. Fakat Türk ordusunun bozgunu değildi. Hayır hiç değil,
bu, Türkiye’deki eskinin yıkılması, Türk ordusunun başındaki
bilgisiz kumanda heyetinin geri çekilmesiydi. Balkan kuvvetleri,
bu harbin sonuçlarını, o dönemde Türkiye’ye hâkim olan şahısların
bilgisizliğine borçludur. Denilebilir ki bu harp de Türkiye için bir
sürprizdi. Ordu, birleşebilmek ve bir plana göre toplanabilmek için
yeterli zaman bulamamıştı. Öncü birlikleriyle düşman hücumları
karşılanmıştı.” 1
Anlaşmadan sonra Sofya elçiliğine Ali Fethi Okyar atanır.
27 Ekim 1913 tarihinde Mustafa Kemal Atatürk, Sofya Askerî
Ataşeliği’ne tayin edilir. Yaklaşık bir ay sonra 20 Kasım 1913’te
Atatürk, Sofya’ya gelir. 2
Atatürk’ün Sofya’ya tayin edilişinde çeşitli sebepler rol oynamıştır.
Bunların arasında “İttihat ve Terakki yönetiminin sorumsuz
liderleriyle arasındaki soğukluk (ordunun politika ile ilişkisine ve
Alman askerî heyetlerinin Osmanlı ordusundaki nüfuzuna karşı çık-
1 Ayşe Afet İnan, M.Kemal Atatürk’ün Karlsbad Hatıraları, TTK. Yay.,
Ank. 1983, s.57
2 Utkan Kocatürk, Kaynakçalı Atatürk Günlüğü, Atatürk Araştırma Merkezi
Yay. Ank. 1999, s.25.