01.05.2013 Views

doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

910<br />

MÜMÜN TAHİR<br />

Alman-Fransız antagonizminin neden olmadığı tek bir savaş yoktur.<br />

Şu an Fransa ile Almanya ilişkileri mükemmeldir.” 1<br />

Birinci Dünya Savaşı’nda Bulgaristan da yenilgiye uğrayan ülkeler<br />

arasındadır. Galip gelen Antant devletleri 1919 <strong>yılında</strong> imzalanan<br />

adaletten uzak Nöy Antlaşmasını uyguladılar. Buna rağmen<br />

Bulgaristan, Kemalistlere yabancı işgalcilere karşı yürüttüğü savaşta<br />

silah ve cephane yardımında bulundu. Bulgaristan ile Türkiye Birinci<br />

Dünya Savaşı sonunda hemen hemen aynı talihe sahiptirler. Her<br />

ikisi de yenilgiye uğrayan devletler arasındadır. Nöy Antlaşmasınca,<br />

Bulgaristan Batı Trakya, Güney Dobruca ve Batı Eyaletleri topraklarından<br />

mahrum ediliyordu. Bulgaristan 2, 25 milyar altın frank tazminat<br />

ödemeye mecbur edildi.<br />

Türkiye itilaf devletlerin kendisini bölüşme niyetine karşı koydu.<br />

1919-1923 döneminde Türkiye birkaç cephede savaştı. Bir yandan<br />

Sultana ve Halife ordusuna karşı, öte yandan itilaf devletlerin<br />

işgal güçlerine ve üçüncü bir cephede de Yunan ordusuna karşı savaşması<br />

gerekiyordu. 30 Ekim 1918 tarihinde imzalanan Mudros<br />

Antlaşmasından sonra Osmanlı İmparatorluğunun önüne son derece<br />

ağır şartlar kondu. İngiliz ordusu zengin petrol kaynakları bulunan<br />

Musul’u ve Anadolu-Bağdat Demiryolu hattını, İskenderiye’ye bağlayan<br />

eyaletleri işgal etti.<br />

Karadeniz ve Akdeniz limanlarını kontrol altına aldılar. Fransız<br />

ordusu Adana’ya ve Doğu Trakya’ya hâkim oldu. Yunanistan askerleri<br />

İngiliz, Fransız ve Amerikan fıloları koruması altında 15 Mayıs<br />

1919 tarihinde İzmir’i ve Orta Anadolu’da daha bir sıra ili işgal etti.<br />

İngiliz askerî 16 Mayıs 1920 tarihinde İstanbul’u işgal ederek tüm<br />

devlet müesseselerini ele geçirdi ve birçok milletvekilini ve politikacıyı<br />

tutuklayarak Malta Adasına sürgün etti. Böylece İngilizler<br />

Boğazlara yaslanmış şehre tamamen hâkim oldular.<br />

Sultan hükûmeti 10 Ağustos 1920 tarihinde Versay sisteminin<br />

sonuncu halkası hesap edilen Sevr Antlaşmasını imzaladı. Bu antlaşma<br />

ile Türkiye’nin bağımsızlığı sona ermiş oldu. Bütün memleket<br />

yasa büründü. Bu antlaşma gereğince, Boğazlar uluslararası bir ko-<br />

1 Radev Stoyân, Balkanskite Voys ki bili Tsarigrat “Literaturen Forum” Gazetesi,<br />

09.11.1998

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!