doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

46
SEÇİL KARAL AKGÜN
bağdaşan yaşama ve yönetime kavuşmuştur. Aydınlığa erişebilmiş
toplumlar ileri, özgür toplumlar olmuş, düşünsel tutsaklıktan kurtulamayanlarsa
geri kalmışlardır. Bu tarihsel akışın bilinciyle Atatürk,
kurtuluş savaşı ile bağımsızlığını kazanan Türk ulusunun onurlu bir
yönetimle ileri ülkeler yanında yer almasını hedeflemiştir. Bu hedefe
varmak için gerçekleştirdiği Türk Devrimiyle eski ile yeni, doğu ile
batı arasında bir köprü kurmuştur. Bu köprüyü kurarken akıldan ve
bilimden yararlanmış, doğu toplumlarına özgü inanmayı önde tutma
felsefesini bilimi öne alarak değiştirmiştir. İlk kez bir doğu toplumuna
yönetsel, düşünsel ve kurumsal çağdaşlaşma getirmiştir. Bu
çağdaşlaşmanın önemini ve derinliğini kavrayıp sahip çıkmak için
onun tasarımcısı ve uygulayıcısı olan Atatürk’ü iyi tanımak, doğru
anlatmak gerekir. Bu nedenle O’nu özellikle yeni kuşaklara öğretebileceğimiz
temel kaynakların birkaçına inceleyici bakışla değinmek
istiyorum.
Atatürk’ü tanıyabileceğimiz bellibaşlı birkaç kaynağı ele alırken
öncelikle altı çizilmesi gereken, onun kişiliğinin çok yönlülüğüdür.
Atatürk’ün kişiliğindeki asker nitelik, Türk ulusuna kurtuluş ve
bağımsızlık savaşını kazandırmıştır. Demokrasi niteliği, hanedana
dayalı teokratik monarşinin yerine eşitliğe dayalı ulusal egemenliği
getirmiştir. Özgür düşünen yönü, yönetim, eğitim ve hukuk sistemlerini
dinsel kalıplardan düşünce ve vicdan özgürlüğüne dayalı laik
sisteme dönüştürmüştür. Hümanist niteliği bugün bile tüm ülkelerin
bir gün ulaşabilmeyi hedeflediği yurtta barış dünyada barış ilkesini,
devlet adamı yönü de demokratik, laik temellere dayalı Türkiye
Cumhuriyetini kazandırmıştır.
Akıl ve bilim çevresinde geliştirdiği saydığım yönleriyle
Atatürk’ü en iyi ve doğru olarak yakın tarihimizi yansıtan tarih kitaplarından
öğrenebiliriz. Ne var ki derine inmeyen bir araştırma bile
karşımıza Atatürk üzerine yazılmış sayısı abartmasız on binlerle söylenen
Türk ve yabancı yapıt çıkarıvermektedir. Bu sayı yeni araştırmacıların
yeni katkılarıyla durmaksızın çoğalmaktadır. Bu bile onun
sadece Türkiye’de değil, dünyada sahip olduğu yerin ufak bir göstergesidir.
Bu çokluğu gözeterek bu çalışmada, sadece tarih kitapları
niteliğinde olan Nutuk’a ve onun Söylev ve Demeçlerini içeren beş
ciltlik derleme yayına değineceğim. Bunları seçmemin nedeni, bu