doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

ÇAĞINA VE BÖLGESİNE SIĞMAYAN ÖNDER: ATATÜRK 883
ilgili fotoğraf ve haberleri gören Türkler ümitle doldu, Araplar ve
Fransızlar askerî harekat endişe ve telaşına kapıldılar.
Diğer yandan, Ankara’da Hatay’la ilgili olarak yabancı ülkelerin
elçileri ile yapılan görüşmeler günü gününe Atatürk’e ulaştırılıyordu...
Atatürk, bu mesele çözümlenmeden Ankara’ya dönmeyeceğini
söylemişti. Gelişmelerle ilgili yeni durumu Ankara’dan telefonla
kendisine arzeden Başvekil Celal Bayar’a şöyle talimat verdi :
“- Ecnebi sefirlere deyiniz ki, Atatürk Mersin’dedir ve Hatay
meselesi halledilinceye kadar Mersin’de kalacaktır” 28 .
23 Mayıs 1938 günü Milletler Cemiyeti, Türkiye’nin talebi üzerine
yaptığı toplantıda Türk tezini kabul etti, “hiçbir Türk’ün İslam-
Sünni yazılamayacağına” karar verdi. Karar telgrafla Antakya’daki
heyet sekreterliğine (Seçim Komisyonu Sekreterliği) bildirildi. 24
Mayıs günü Mersin’e telefon eden Başvekil Celal Bayar Valiye,
“- Atatürk’e arzediniz. Fransız ve İngiliz Elçileri ile görüştüm.
Bütün şartlarımızı kabul ediyorlar” mesajını iletti. Atatürk bunu öğrenince
memnun oldu 29 .
Aynı gün Atatürk Adana’ya gitti. Şehirde kendisini mahşeri
bir kalabalık sevinç gösterileriyle karşıladı.. Bundan sonra piyade
ve topçu birliklerinin geçit resmi başladı. Tören için dört tümenden
oluşan sefere hazır bir tören birliği hazırlanmıştı ve her türlü tören
protokolünün ötesinde, generaller de tümenlerinin başında yaya geçiyorlardı.
Geçit resmi uzadıkça rahatsızlığı ve yorgunluğu arttığından
Atatürk törenin çabuk bitmesi için “daha çabuk, daha çabuk”
diye hızlı geçmeleri emrini verdi. Asker hızlı yürüyüşle geçit resmini
bitirdi. Aynı akşam trenle Ankara’ya hareket edildi. 25 Mayıs
günü Ankara’ya varan Atatürk, oradan İstanbul’a gitti. Hastalığın
ağır günleri başlıyordu.
Bundan sonra Hatay süreci hızlandı. İki hafta sonra Org. Asım
Gündüz başkanlığında bir Türk askerî heyeti Antakya’ya giderek
Fransız askerî heyeti ile görüşmeler yaptı. Seçim güvenliğini sağlamak
için Türkiye ve Fransa Sancak’a asker gönderecektir, ama bazı
28 Bedi Şehsuvaroğlu, Atatürk’ün Sağlık Hayatı, İstanbul 1981, s. 70-71
29 Şehsuvaroğlu, Atatürk’ün … s. 70-71