doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

74
GÜLSEREN AKALIN
alacak bir librettonun yazılmasına gerek vardı (Altar 1993: 308).
Operanın konusunu Atatürk Şahname’den yararlanarak belirler.
Hakan Feridun’un Tur, İraç ve Selm adında üç çocuğu vardır (Altar
1993: 309). Atatürk, öyküde üçüncü kardeş Selm’e yer vermeyerek
Tur ve İraç’ın ikiz kardeş olarak dünyaya gelişini, tanrıların bebekleri
kutsamalarını ancak daha sonra şeytanın yani Ahriman’ın gazabına
uğrayarak birbirlerinden ayrı düşmelerini, kayboluşlarını işlemektedir.
Tanrılar tarafından kutsanmaları bebeklere ölümsüzlüğü
kazandırmıştır (Saygun 1987: 39). Öykünün sonunda iki kardeş birbirine
kavuşacak ve bir araya geleceklerdir (Kahramankaptan 2005:
8). Ana hatlarıyla konuyu böylece çizen ve konuyu bizzat kendisi
veren Atatürk (Refiğ 1997: 24), istediği gibi konuyu en mükemmel
bir biçimde kimin işleyip librettoyu yazabileceğini araştırır. Pek çok
kişiye danıştığı gibi Halkevleri Başkanı Küçükağa Necip Ali Bey’e
de sorar. Necip Ali Bey’in aklına Halkevlerinde çalışan Münir Hayri
Bey gelir. Sonradan Egeli soyadını alacak olan Münir Hayri Bey’e
librettoyu yazma görevi verilir (Kahramankaptan 2005: 9).
Münir Hayri Bey, Atatürk’ün de görüşlerini ve önerilerini de
alarak üç perdeden oluşan librettoyu yazmaya başlar. Ancak bu arada
operayı kimin besteleyeceği sorunu gündeme gelmiştir. O günlerde
Ankara’da birkaç genç kompozitör vardır. Atatürk hepsini çeşitli
vesilelerle dener, ancak hiçbirinden de memnun kalmaz. Öte yandan
Şah’ın ziyaret günü de yaklaşmaktadır. Librettoyu yazan Münir
Hayri Bey’in aklına Ahmet Adnan gelir. Türk müzik tarihinin ünlü
bestecilerinden olacak ve daha sonra Saygun soyadını alacak olan
Ahmet Adnan’ın kapısını çalar Münir Hayri Bey. Konuyu anlatır ve
Necip Ali Bey’in bu konuda kendisiyle konuşmak istediğini söyler.
Birlikte Necip Ali Bey’e giderler. Ahmet Adnan Bey operayı besteleme
görevini üstlenir ama solistlerin bulunması, koronun ve orkestranın
kurulması, operanın sahnelenmesi de gerekmektedir. Bu görev
de Ahmet Adnan Bey’e düşmektedir. Oysa o günlerin Ankara’sında
Musiki Muallim Mektebi dışında hiçbir şey yoktur.
Ahmet Adnan Bey, operayı besteleme işine girişmişti ama en
önemlisi provaların yapılması ve eserin sahnelenmesiydi. Ayşim
rolü için İstanbul’dan Semiha (Berksoy) getirtilir (Refiğ 1997: 25).
Ahriman rolü için de Ziraat Mektebi kütüphanesinde çalışan bir kişi