doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

814
HALE ŞIVGIN
Ne var ki zamanla kadının içinde bulunduğu koşullar değişmedikçe
çağdaş bir hukuk devleti meydana getirilemeyeceği anlaşıldı ve bu
tarihten itibaren kadın hakları doğrultusunda emeklemelerin başladığı
görülüyordu.
Atatürk inkılaplarının birçoğu Tanzimat ve Meşrutiyet dönemlerinde
de söz konusu edilmiş. (Tek eşlilik, eğitim hakkı, görücü
usulünün kalkması, giyim özgürlüğü, boşanma sisteminin değişimi,
kadınların çalışması v.s.) Ancak 100 – 150 yıllık bir dönemde özellikle
kadın hakları konusunda somut bir sonuç alınamamıştır. Ancak
1917’de çıkarılan Aile Kararnamesi ile kadın himaye edilmeye çalışılmış
kadına bazı müstesna hallerde boşanma hakkı tanınmış çok
evliliğin olabilmesi ilk eşin müsaadesine bağlanmıştı. Yani Meşrutiyet
döneminde de kadın sorunu kesin sonuçlara varmaktan uzak
tereddüt ve çelişkiler içinde Mustafa Kemal’in soruna el koymasına
kadar bu şekilde sürüp gitti.
Atatürk’e göre Türk toplumunun gelişip yükselebilmesi için
Türk kadınlarının içinde bulundukları haksız statüden kurtulmaları
gerekiyordu. Bu onların en doğal hakları vazgeçilmez insan haklarının
bir parçasıydı.
Atatürk kadın meselesinde çok cesur olmak gerektiğini onların
açılmasının dimağlarının ilim ve fen ile doldurulmasının korkulacak
bir şey olmadığını bu gibi endişelerin yersiz olduğunu anlatmaya
çalışıyordu. Kadınların da düşünebilen, idrak edebilen, zeka seviyesi
yönünden hiç de erkeklerden aşağı olamayan bireyler olduklarını onları
korumak bahanesiyle kapatmanın eve hapsetmenin tamamen erkeklerin
bencilliğinden kaynaklandığını söylüyordu. Atatürk’e göre
kadın eğitimi çok önemli idi. Kadınlar erkeklerin geçtiği bütün tahsil
derecelerinden geçmeliydi. Hatta kadınlar erkeklerden daha fazla
bilgili olmaya mecburdu. Çünkü ilk eğitim verilen yer ana kucağı
idi. Eğitim konusunda yapılan en önemli inkılap Tevhid-i Tedrisat
Kanununun 3 Mart 1924’te çıkarılmasıydı. Bu kanun ile tüm eğitim
kurumları Millî Eğitim Bakanlığının denetimine alınıyor, tüm Medrese
ve Vakıf Okulları Millî Eğitim Bakanlığına bağlanıyordu. Bu kanunla
laik, çağdaş, eşit eğitim imkânları getirilmiş ilköğretim kız ve
erkekler için parasız ve mecburi hale getirilmiştir. Bu kanundan kız
ve erkek öğrencilerin istifadesi aynı olmuştur. Atatürk 1923 Meclisi