doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

ATATÜRK’ÜN EĞİTİM REFORMUNUN TEMEL UNSURLARI VE UYGULANMASI 783
mış, yine aynı gün 431 sayılı kanunla da Hilâfet (Halifelik) kaldırılarak
Osmanlı hanedanı mensupları yurt dışına çıkarılmıştır. 30 Kasım
1925 tarihli ve 677 sayılı bir kanunla da tekkeler, türbeler kapatılmış,
tarikatlar kaldırılmıştır.
• İlahiyat Fakültesi de 1933 Üniversite Reformunda, Edebiyat
Fakültesine bağlı bir araştırma enstitüsüne dönüştürülmüştür.
• İlk ve orta öğretimde Din derslerinin saatleri azaltılmış, bu
dersler bir süre sonra tümüyle kaldırılmıştır.
2. Eğitimin millî olması
15 Temmuz 1921’de Ankara’da toplanan Maarif Kongresi, yurdun
her ta rafından gelen 250’den fazla erkek ve kadın öğretmeni
biraraya getirmiştir. Kong reyi Mustafa Kemal, cepheden gelerek açmış
ve çok önemli bir açış konuşması yapmıştır.
Mustafa Kemal bu konuşmasında Kongreden “Türkiye’nin millî
maarifini kurmasını ister ve kendisi millî maarifi açıklar: “Şimdiye
kadar takip olunan tahsil ve terbiye usûllerinin (yöntemlerinin)
milletimi zin gerileme tarihinde en mühim bir âmil (etkili sebep)
olduğu kanaatindeyim. Onun için bir millî terbiye programından
bahsederken, eski devrin batıl inançlarından ve doğuştan sahip olduğumuz
özelliklerle hiç ilgisi olmayan yabancı fikirlerden, Doğudan
ve Batıdan gelebilen tüm etkilerden tamamen uzak, millî ve tarihî
özelliğimizle uyum lu bir kültür anlıyorum.”
Önceki dönemlerin millî olmayan eğitimini felaketlerimizin temel
nedenleri arasında gören Atatürk, yeni Devletin eğitiminin millî
olmasını istemiştir.
Eylül 1924’te, Samsun’da öğretmenlere seslenirken de, halen
milyonlarca Müslümanın millî olmayan eğitimleri yüzünden esaret
ve sefalet içinde bulunduklarını belirttikten sonra şöyle demiştir:
“Millî eğitimin ne demek olduğunu bilmekte artık bir belirsizlik,
bulanıklık kalmamalıdır. Millî eğitim esas olduktan sonra onun dilini,
yöntemini, araçlarını da millî yapmak gereği tartışılamaz. Millî
eğitim ile geliştirilip yüceltilmek istenen genç dimağları bir taraftan
da paslandırıcı, uyuşturucu, gereksiz şeylerle doldurmaktan dikkatle
kaçınmak lazımdır.”