doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLETİ’NE YÖNELİK
TEHDİT VE TEHLİKELER KARŞISINDA
ÇAĞDAŞLAŞMA VE ULUS DEVLET
Prof. Dr. Abdulkadir YUVALI *
Çağdaşlaşma sözlük manası olarak, çağın tutumuna, anlayışına,
gereklerine uymak ve muasırlaşmak olarak tanımlanmaktadır.
Buradan hareketle çağdaşlaşmayı, çağın gereklerine uyum sağlamak,
geçmişte yaşamamak, maziden bugüne aktarılmış değerleri
gerektiğinde yenilemek ve her şeyden önce bütün şartlarıyla yeni
teknolojiye uyum sağlamaktır.
Milletlerin hayatında, çağın teknolojik gereklerine uyum
sağlamak, yeni teknolojileri benimsemek nisbeten kolaydır. Ancak
toplumun ve dolayısıyla insanların yüzyıllardan beri gelip yerleşmiş,
sosyalleşme süreci içerisinde özümsedikleri bir kısım sosyal değerler,
benimsenmiş tutumların yerine yenilerini koymak yani zihniyetin
değişimi hayatî önem taşımaktadır. Bu değişmeler olmadan çağdaş
toplum biçimine geçilmesi mümkün olamamaktadır. Bu geçişi
yapamayan milletler, çağın gerisinde kalır, çağı sürükleyen ve çağı
temsil eden toplumların gölgesinde, kontrolünde kalır yani sömürge
olmaktan kurtulamazlar. Bu yüzden toplumsal değerlerini çağın ihtiyacına
göre ve çağın bilim ve teknolojisinden yararlanarak yaşanır
konuma getirememiş olan toplumlar çağdaş değil, sadece modern
toplum olarak tanımlanabilir. Modernleşme ile çağdaşlaşma taban
tabana zıt olmasına rağmen zaman zaman aynı manada kullanılması
doğru değildir. Zira dün ve bugün modernleşme sömürgeleşmeye
yol açmış, çağdaşlaşma ise sömürgeciliğin her zaman panzehiri olmuştur.
* Erciyes Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi.