doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

876
MEHMET TEKİN
8. Antakyalıların M. Kemal Paşa’nın izinden giderek şapka
giymeleri:
1925 yılında Gazi M. Kemal Paşa’nın şapka giymesinin hemen
ardından Antakya’da bir grup Türk, belli çevreler tarafından dışlanmayı
ve işgalciler tarafından mimlenmeyi göze alarak şapka giydiler
ve şehirde bir süre şapkalı gezdiler. Ama baskılar eziyet haline gelince
bir kişi hariç, diğerleri şapkaları çıkarmak zorunda kaldı.
9. Kültürel erozyona karşı Gençspor Kulübü’nün ve Yeni
Mecmua’nın kurulması:
1926 yılında Türkiye Fransa ve İngiltere ile anlaşma gerginliği
yaşamış, aynı dönemde İskenderun’da gerçekleşen, ama baskıyla
bağımsızlık ilanı kararının geri aldırılması olayını “bir iç mesele”
olarak değerlendirerek problem haline getirmemişti. Bu arada Türkler
arasında Türkiye’ye göç eğilimi arttığından, Türkiye çeşitli müdahelelerle
bu göçü önledi. Bir süre sonra Türkiye’nin teşviki ile
mevcut siyasi ortamı değerlendiren Türkler, Antakya’da. 30 Ağustos
1926’da Antakya gençliği için bir üniversite değerinde olan Gençspor
Kulübünü kurdular14 .
1928 yılında Antakya’da l5 Mayısta Yeni Mecmua, Halep’te 18
Mayısta Vahdet gazetesi yayımlanmaya başladı. Bunlar Atatürk’ün
direktifi üzerine ve Türkiye’nin desteği ile çıkmış yayınlardı 15 .
Bu girişim İtilafname kapsamına girmekle birlikte o güne kadar
izin verilmeyen hususlardan biriydi. Bu yayın, Gençspor’un hazırladığı
ortamı destekleyecek ve fikir alanındaki boşluğu dolduracaktı.
Gerçekten her iki yayın da büyük hizmet gördü.
10.Antakya-İskenderun Havalisi Gazi’nin aklından çıkmıyor:
1930 yılında Samsun Lisesi’ni ziyaret eden M. Kemal Paşa öğ-
14 Mehmet Tekin, “İşgal yıllarında Antakya’da bir spor kulübü:Gençspor
Kulübü”, Güneyde Kültür, Sayı :16 (Haziran 1990), s. 21. Çalıştırıcısı
Türkiye’den getirilen bu kulübün futbol takımı Suriye kulüplerine karşı adeta
Antakya Türklerinin milli takımıydı.
15 Mehmet Tekin, Hatay Basın Tarihi, s.54-67 ; Mehmet Tekin, “Hatay Basın
tarihinin altın sayfalarından biri: Yeni Mecmua, Güneyde Kültür, sayı:111
(Mayıs 1998), s.1-28