doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

554
İHSAN GÜNEŞ
1- 9 Umde’nin sahiplenilmesi
2- Adayların, alanında uzman olması, yüksek öğrenimli olması
3-Adayların seçim çevresine yakın olması24 gibi özellikler arandı.
Saptanan adaylara kimi yerden tepki gösterildiği de oldu. Eskişehir,
Çanakkale gibi.
İstanbul’dan I. Grubun adayları dışında bağımsız adaylıkların
koyanlar da oldu. Bunlar ya siyasi örgütlerce ya da halk tarafından
imza karşılığı gösterilen adaylardı. Birinci grup kimi yerlerde de çıkarılacak
milletvekili sayısından daha fazla aday gösterdi. Örneğin
Bursa’dan 5 kişi seçilecek olmasına karşın 15, Ankara’da 6 aday
yerine 13, Eskişehir’de 3 aday yerine 9, Biga’da 3 aday yerine 5,
Ordu’da 5 yerine 8, Kars’ta 2 yerine 4... Manisa adaylarına da tepkiler
oluşmuştu. Yakup Kadri Mardin’den, Hakkı Tarık Giresun’dan
aday gösterilmişti. 25
Seçimler Haziran-Ağustos aylan arasında yapıldı. Yoğunluk ise
Temmuz ayında oldu.. Örneğin İstanbul, İzmir, Siirt, Tekirdağ ve
Gelibolu’da seçimler Haziran ayında bitirildi. Diyarbakır, Bayazid,
Niğde, Kırkkilise, Giresun, Ordu ve Trabzon’da ise Ağustos’ta
tamamlandı. Giresun’da 13 Ağustos’ta, Ordu’da 14 Ağustos
Trabzon’da ise 15-16Ağustos’ta yapıldı. Meclis açıldıktan sonra
1923 Seçimlerinde ülke genelinde 72 seçim çevresinden 287 milletvekili
seçildi. Mustafa Kemal hem İzmir hem de Ankara’dan seçildiği
için sayı 286’ya indi. Ara seçimlerle bu sayı 333’a çıktı.
Parlamento Deneyimi
Milletvekillerinden 122’i %36.6’ı I. Dönem ve Meclisi
Mebusan’da milletvekilliği yapmış kişilerdir. 211’i %63.3 ise yeniden
seçilmiştir. 26
Sosyo-ekonomik yapı: Milletvekillerinin % 42.78’i memur, %
18.32’si asker, % 17.71’i serbest meslek, % 17.11’i tarım ve ticaret
24 Bkz. Işıl Çakan, s.43
25 Karaosmanoğlu, a.g.e., s.24-25
26 Kazım Öztürk, Türk Parlamento Tarihi, II. Dönem, c.3, s.817 den yararlanılmıştır.
Karşılaştır: Çakar, a.g.e., s.115 vd