doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

884
MEHMET TEKİN
hususlarda anlaşma sağlanamayınca Asım Gündüz’ün görüşmeleri
keserek dönmesi gündeme geldi. Celal Bayar Mareşali, Emniyet
Umum Müdürü Şükrü Sökmensüer’i ve Numan Menemencioğlu’nu
da alarak, durumu Atatürk’e arzetmek üzere birlikte İstanbul’a gittiler
ve Savarona yatında dinlenmekte olan Atatürk’ün huzuruna çıktılar.
Atatürk, kendisine arzedilen bilgileri dinledikten sonra en uygun
çözümü gösteren bir talimat verdi, bu çözümü Fransızlar da kabul
ettiler 30 . Bu talimatın Antakya’daki heyete iletilmesinin hemen ardından
Antakya’da son oturumlarda anlaşma sağlandı... 2 Temmuz
1938 günü parafe edilen Askeri Anlaşma 3 Temmuz 1938 günü saat
08.00’de imza ve teati edildi 31 . Askeri heyet Antakya’dan ayrıldı..
Ertesi gün pazar olmasına rağmen Fransız Dışişleri Bakanlığı çalıştırılır
ve Türkiye ile Fransa arasında askerin Hatay’a girişini sağlayan
anlaşma imzalandı. 5 Temmuz 1938 günü 48. Takviyeli Dağ Alayı,
halkın coşkun ve hasret dolu gösterileri ve sevinç gözyaşları arasında
iki koldan (Hassa ve Payas) Hatay’a girerek Atatürk tarafından
belirlenmiş olan yerlerde konuşlandırıldı. 32 .
Türk askerinin girişiyle Hatay kurtulmuştu!
19. İnsani duyguların ve büyüklüğün zaferi:
Yüzelliliklerin affı
1938 yılı Cumhuriyetin 15. yıldönümüdür. Atatürk Meclis tatile
girmeden af çıkmasını ister ve bu işin takibiyle Dışişleri Bakanını
görevlendirir. Sonuçta Atatürk, bu defa da şiddetle karşı çıkanlar
bulunmasına rağmen, olayı bizzat takip eder ve “Büyük milletin eseri
kadar affı da büyüktür” diyerek genel af çıkartır 33 .
Ve bu af çıkarılırken devlet hiç kimseye de sormaz!
Yüzellilikler affedilmişlerdir. Ama 10 yıl görev alamayacaklardır.
Bu yüzden kimse kendilerine iş vermez. Atatürk bunu öğrendiğinde
üzülür ve “bir kimsenin ekmeksiz kalmasını istemeyiz. Onları
30 Arı İnan, Tarihe Tanıklık Edenler, Ankara 1997, s.92-94 (Şükrü
Sökmensüer’le mülakat bölümü: s.87-158
31 Yenigün, 3.7.1938, 5.7.1938
32 Hasan Rıza Soyak, Atatürk’ten Hatıralar, C. 2, s. 648-651: Mehmet Tekin, Mehmetçik
Hatay’da, Antakya 1988; Arı İnan, Tarihe Tanıklık Edenler, Ankara 1997,
s. 92-94
33 Hulusi Turgut (derl.), Atatürk’ün Sırdaşı Kılıç Ali’nin Hatıraları… s. 350