doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

370
lerle gelişmiştir.
ZEKERİYA TÜRKMEN
Özellikle, genç subaylık yıllarında Suriye’de ve Balkanlar’da
uyguladığı gayr-ı nizami harp taktikleri ile bölge halkını yakından
tanıma fırsatı bulmuştur. Onun bu muharebelerdeki uygulamaları,
Kuva-yı Millîye dönemi Yunanlılara karşı yürütülecek askerî harekata
yön verecek dersleri çıkarmasını sağlamıştır. Atatürk’ün Kurtuluş
Savaşı başlangıcında uyguladığı oyalama taktik ve muharebeleri
Sakarya Savaşı’na kadar sürmüştür. Sakarya Savaşı’ndaki savunma
daha sonra yerini stratejik taarruza terk etmiş ve 26 Ağustos 1922’de
başlayan Büyük Taarruz Takip harekatı ile başarıya ulaşılmıştır. Burada
önderin zamanlama konusunda, halkın hazır bulunuşluk düzeyinin
olgunlaştırılması konusundaki dehası son derece önemlidir.
Aslında Atatürk ile önderlik arasında ilişkiyi kurmaya çalışanların
göz ardı ettikleri konu, zamanlama meselesidir. O halde önder, yalnız
süratle hareket eden değil; yeri geldiğinde sabırlı davranan ve
sonunda akıllıca hareket eden insandır. 24
Katıldığı muharebelerde gösterdiği yararlıklarla bir askerî deha
olarak komutanlık niteliklerini geliştiren Atatürk, ileri görüşlü, inisiyatif
ve sorumluluk sahibi, cesaretli, disiplinli, otoriter ve barıştan
yana bir önderdir. O daha genç subaylık yıllarından itibaren ordunun
politikadan ayrı tutulmasını savunmuş ve bu fikrindeki kararlılığını
üyesi olduğu İttihat ve Terakki Cemiyetinin 1910 yılındaki
kongresinde de dile getirmiştir. Bu ısrar ve tekliflerinin İttihat ve
Terakki Cemiyeti ileri gelenlerinde rahatsızlık yaratması dahi onu
caydırmamıştır. Çünkü siyasetin ordunun disiplin, dayanışma ve
askerî niteliğini olumsuz etkilediğini, askerî okulların eğitim düzeyini
düşürdüğünü bizzat yaşayarak görmüştür. 25 Nitekim Balkan Harbi
bozgununda yaşanan olumsuzluklar onun bu görüşündeki haklılığını
gözler önüne seren örneklerle doludur.
Çanakkale Savaşı’nda aslında ihtiyat birlik komutanı iken düşmanın
ilerleyişi karşısında gösterdiği kararlılık ve ileri görüşlülük,
Gelibolu yarımadasının hâkim noktası olan Kocaçimen Tepe’nin
24 Ergun Özbudun, “Siyasi Lider Olarak Atatürk”, Atatürkçü Düşünce, Atatürk
Araştırma Merkezi Yayını, s. 1127.
25 Behiç Erkin, Atatürk’ün Selanik’teki Askerlik Hayatına Ait Hatıralar,
Ankara 1956, s. 600-601.