doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

488
gulanacaktır.
BİLÂL N. ŞİMŞİR
8. Bağıtlı Yüksek Taraflar için Balkanlarda bugünkü ülkesel düzen
kesin niteliktedir...”
(2) Türkiye Dışişleri Bakanının SSCB Dışişleri Komiserine
Sunduğu demeç aynen şuydu:
“Türkiye’nin Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’ne karşı
yöneltilmiş herhangi bir eyleme, hiçbir zaman, katılmak durumuna
girmeyi kabul etmeyeceğini, Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti adına
açıklamaktan onur duyarım.
Atina, 9 Şubat 1934
Tevfik Rüştyü (Aras)
Bu demeç Balkan Anlaşma Paktının ayrılmaz parçasıdır.”
Yunanistan da Balkan Paktı’nın onay belgesine şu gizli çekinceyi
eklemiştir:
“Balkan Paktı’nın amacı yalnızca Balkan Devletlerinden gelecek
bir saldırıyı karşılamaktır. Yunanistan, Paktın bir gereği olarak,
hiçbir durumda, Büyük Devletlerden birine karşı savaş etmez.”
Türkiye, Balkan Paktı’nın imzalanmasından dört ay sonra, 5 Haziran
1934 günü Cenevre’de Yugoslavya (ve Romanya) ile bir gizli
Askeri Sözleşme imzaladı. Zamanında gizli tutulan bu üç maddelik
Sözleşmede şu hükümler yer aldı:
“Madde 1. İmzacı iki devletten biri, herhangi koşullar altında
olursa olsun, bir başka Balkan Devleti’nin yalnız başına ya da Başkanlı
olan ya da olmayan bir devletle birlikte saldırısına uğrarsa,
öteki Bağıtlı Yüksek Taraf kendisini de saldırıya uğramış sayacak
ve kendisiyle ortak sınırı bulunan saldırıcı Başkan Devletine ya da
Devletlerine karşı silahlı elyleme geçecektir.
Madde 2. Bağıtlı Yüksek Taraflardan biri, 1. Maddede öngörülen
yükümlülüklerinin yerine getirilmesi sırasında Balkanlı olmayan
bir devletin bir savaş eylemiyle karşılaşırsa, öteki Bağıtlı Yüksek Taraf
da bu saldırıya karşı savaşa girecektir.”
Balkan Paktı’nın imzalanmasından sonra Paktın mekanizması
da kuruldu. Buna göre, 4 Bakandan oluşan bir Bakanlar Konseyi,
ayrıca bir ekonomik konsey oluşturuldu. Pakt üyesi Türkiye, Romanya,
Yugoslavya ve Yunanistan, Avrupa’daki siyasi gelişmeler