doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

TÜRK DEVRİMİ’NİN EVRENSEL NİTELİĞİ 617
leceği tahmin ederek, unutulmak bahasına, İstanbul’a gelmeyen ve
Ankara’da kalan Atatürk, Osmanlı Meclisinin İngilizlerce basılarak
milletvekillerinin Malta’ya sürüldüğü l6 Mart 1920’ye kadar geçen
sürede hedeflerini kesin ifadelerle açıklamıştır.
Kesin olarak Misakı Millî ile belirlenmiş sınırların dışına ait
sorunlara karışılmayacağım belirten makalelerde, “Türkiye’de
Ermenistan’ın, Trakya’da Bulgaristan’ın, Anadolu’da Yunanistan’ın
hak iddia edemeyeceklerini” kaydettikten sonra Türkiye’nin de diğer
Doğu ülkelerinin - özellikle Arapların - işlerine karışmayacağını
belirtir. Buna karşılık “mazlum milletler” dayanışmasının toplu bir
çözüm sağlayacağı inancındandır. Mısır, Suriye, Hindistan, İran, Afganistan,
Türkistan ve Türkiye’de beliren dirençlerin, İngiltere ve
Avrupa’yı, bu çeşitli kuvvetlerin ortak bir savunma hissiyle birleşmesi
olasılığı korkusuna yönelttiğine dikkati çeker. Şimdiye kadar
“hazmı kolay bir koyun” saydıkları bu kitlelerin hedeflerini de açıkça
koyuyor: “Bu tehlike milyonlarca insanın hürriyet ve bağımsızlığı
yeteneğine, medenileşmek kabiliyetinin gelişmesi ve ilerlemesine
doğru yürümek istemesinden doğuyor.” 2
Bu toplu direncin bir merkezden ya da bir lider tarafından yönetilmesi
gerektiği düşüncesinde de değildir. Aynı zamanda eyleme
girmelerinin yeterli olacağına kanidir. Bu düşüncesinin kökeninde
bahis konusu ezilen toplumların her birinin yapısının diğerinden
Yay., 1976); Selahattin Tanyel, Mondros’tan Mudanya’ya kadar. (Ankara,
M.E.B. yay., 1977); Orhan Koloğlu. Mazlum Milletler Devrimleri ve Türk
Devrimi. (İstanbul, Kaynak yay., 2.bsk.2004); Orhan Koloğlu, 1919-1938
Türk Çağdaşlaşması İslama etki İslamdan tepki (İstanbul, Boyut yay.,
1995)
2 Orhan Koloğlu, “Çağdaşlaşma Örneği olarak Türkiye”, Fen-
Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi Cumhuriyet’in 75.Yılı
Özel Sayısı. Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta, no.3, 1998,
s. 19-23). Temmuz 1922’de Atatürk’ün İran Elçisi şerefine verilen
ziyafetteki konuşması bu görüşü özetlemektedir: “Türkiye’nin
bugünkü mücadelesinin yalnız Türkiye’ye ait olmadığını bütün arkadaşlarımız
ifade etmişler ise de, bunu birdefa daha teyid etmek lüzumunu hissediyorum.
Türkiye’nin bugünkü mücadelesi yalnız kendi nam ve hesabına
olsaydı, belki daha kısa, daha az kanlı olur ve daha çabuk bitebilirdi. Türkiye
azim ve mühim bir gayret sarfediyor. Çünkü müdafaa ettiği bütün mazlum
milletlerin bütün şarkın davasıdır ve bunu nihayete getirinceye kadar Türkiye,
kendisi ile beraber olan şark milletlerinin beraber yürüyeceğinden emindir.”