doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

ATATÜRK’ÜN AZINLIKLAR HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ 217
altı gün önce, Osmanlı Rumlarının her türlü tebaalık sorumluluklarından
muaf olduklarını ilan ederek maskesini tamamen çıkarmış;
işgâl üzerine, Yunan ordularının Hıristiyanlık adına mukaddes cihâd
yaptıkları ve Türkiye’deki Rumların Yunan ordusuna katılması için
resmen beyânnâme yayınlamıştır” 21 . Patrikhânenin bu tür faaliyetleri
Millî Mücadele süresince devam etmiştir. Patrikhâne sadece
Batıda değil, Karadeniz Bölgesinde de bu tür faaliyetlerini yoğunlaştırmıştır.
Karadeniz Bölgesinde, “Pontus Cumhuriyeti” kurma peşinde
olan Patrikhâne ve bölge Rumlarının oluşturdukları çetelerin
reislerinin bizzat din adamları olduğu ortadadır. Batı’da Yunan işgâli
ve Yunan-Rum ikilisinin utanç verici gaddarlıkları devam ederken,
Karadeniz Bölgesinde de katliamlar başlatılmış ve Pontus devletinin
kurulacağına kesin gözüyle bakılmıştır. “Hattâ Patrikhâne ‘Pontus
Cumhuriyeti’ adıyla kurulacak ‘Yeni Yunanistan’ın’ sınırlarını belirleyen
bir de harita bastırarak Anadolu’da bulunan bütün metropolitliklerine
göndermiştir” 22 . Bu haritaya göre; Batum, Rize, Trabzon,
Giresun, Ordu, Samsun, Sinop, Kastamonu, Ankara, Yozgat, Sivas,
Gümüşhâne, Tokat, Amasya ve Çorum Pontus devletinin sınırları
içerisinde kalacaktır 23 . Bu örnekleri çoğaltmak mümkündür. Kısaca
Türk Milleti bir taraftan da bu tür ihanet faaliyetleriyle uğraşmak zorunda
kalmıştır. Yakın tarihimizdeki bu acı tecrübelerin sonucudur ki
Türkiye’de, başta Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere Türk Milletini
temsil eden ve düşünen herkes Patrikhânenin ve onun güdümündeki
unsurların yıkıcı faaliyetlerinin tekerrür etmemesi için gerekli
tedbirlerin alınmasını düşünmekteydiler. Mustafa Kemal Paşa’nın
20 Ocak 1923 tarihinde Hâkimiyet-i Millîye Gazetesi’nde yayınlanan
beyânâtı, O’nun Patrikhâne ve geleceği konusundaki görüşünü
net olarak ortaya koymaktadır:
“Bir fesad ve hiyânet ocağı olan ve memleketimize nifak tohumları
eken, uyuşmazlıklar yaratan, Hıristiyan hemşehrilerimizin
huzur ve refâhı için de uğursuzluğa ve felakete sebep olan Rum
Patrikhânesi’ni artık topraklarımız üzerinde bırakamayız. Bu tehlikeli
teşkilâtı memleketimizde muhâfazaya bizi mecbûr etmek için ne
21 Şahin, age, s. 225.
22 Şahin, age, s. 238.
23 Şahin, age, s. 238.