doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

512
ALİ GÜLER
leştirilen bir millî kurtuluş savaşı sonrasında, belli temel esaslar üzerinde
kurulmuştur. “Merkezî-Millî (Üniter) Devlet”, “Tam Bağımsız
Devlet”, “Millî Egemenliğe Dayalı (Demokratik-Laik) Devlet” özellikleri,
Türkiye Cumhuriyeti’nin temel esaslarıdır. Bazı başka özelliklerle
anayasalarımıza da yansıyan bu esaslar, Atatürkçü Düşünce
Sisteminin de özünü oluşturan temel değerlerdir. Şu halde, Türkiye
Cumhuriyeti Devleti’nin kuruluş felsefesini oluşturan Atatürkçü Düşünce
Sistemi, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ni yaşatma ve yarınlara
taşıma bilincini de ifade etmektedir.
II. MERKEZÎ-MİLLİ (ÜNİTER) DEVLET
Kamu Hukuku’na göre bir devlet ikisi kurucu, ikisi de hazırlayıcı
dört unsur ile kurulmaktadır. Bunların birincisi toprak unsuru
yani “ülke”dir. Bu sınırları belirlenmiş bir coğrafyadır. “Coğrafya”
kanınızla sulanırsa, kültür değerlerinizle damgalanırsa “vatan”laşır.
İkinci kurucu unsur, insan unsurudur. Bu da “millet’tir. Bu iki kurucu
unsuru tamamlayanlar ise siyasi teşkilatlanma yani “hükûmet” ve
“egemenlik” (iç ve dış) unsurlarıdır.
Çağımızın devleti, modern devlet, bazı istisnalar bir yana bırakılırsa,
millî (üniter) devlettir. Diğer bir deyimle, günümüzde devletin
insan unsuru millet adını alan topluluktur. Türkiye Cumhuriyeti,
yerine kurulduğu Osmanlı Devleti gibi, çok milletli bir imparatorluk
değildir. İnsan unsuru Türk Milleti’ne dayanan, tam anlamıyla millî
bir devlettir. 2 Türk çoğunluğu topraklarını hedefleyen Misak-ı Millî
sınırları üzerine kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nin bu temel özelliği,
Lozan Antlaşması’nda da milletlerarası hukuk bakımından da tescil
edilmiştir. 3
Atatürkçü Düşünce Sisteminin temel esaslarından biri olan millî
devlet anlayışı, Fransız İhtilali’nden sonra gelişen evrensel-çağdaş
değerlerden biri olduğu gibi, Millîyetçilik ilkesinin de tabii bir sonucudur.
2 E. Özbudun, “Atatürk ve Devlet Hayatı”, Atatürk İlkeleri Ve İnkılap Tarihi,
Atatürkçülük (Atatürkçü Düşünce Sistemi), YÖK. Yayınları, Ankara,
1987, s. 35.
3 A. Güler, Sevr’den Kopenhag’a Parçalanan Türkiye, Ankara, 2000, s. 9
vd.