doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

462
BİLÂL N. ŞİMŞİR
hizmetine koyabileceklerdir. Siz Ekselansın saadeti ve Türk milletinin
refahı hakkında en samimi temennilerimizi ifade için bu fırsattan
istifade ediyoruz. “ 10
9 Temmuz 1937: Afganistan Kralı Mohammed Zahir Han, Sadabad
Paktı’nın imzalanması üzerine, Atatürk’e şu telgrafı gönderdi:
“ Dört kardeş ve dost memleketlerimiz arasında imzalanan Sadabad
misaki münasebetile siz Ekselansa en hararetli tebriklerimi
arza müsaraat ediyorum. Sadabad misakının bizim dört memleketimizin
tesanüt ve kardeşliği ve sulhun muhafazası için en müessir bir
âmil olacağına kaniim. Bu fırsattan istifade ederek Ekselansın şahsi
saadeti ve Türkiye’nin refah ve istikbali için en samimi temennilerimiz
arz ederim.” 11
II
Atatürk’ün Ölümü Dolayısıyla
Yabancı Devlet Adamlarının Söylediklerinden
Örnekler
10 Kasım 1938: Türkiye’nin Paris Büyükelçisi Suat Davaz,
Ankara’ya şunları telledi:
“Bu sabah bir taraftan ajansların ve diğer taraftan radyoların
verdiği alîm haber, her Türk’ün kalbini dondurduğu ve durdurduğu
gibi bizim de kalplerimizi parçaladı. Yegâne tesellimiz O’nun
lâyemut oluşudur...
Bu ziyaı elimi haber alan Reisicumhur Mösyö Albert Lebrun,
askerî maiyetinden Kolonel Chaudessolle’ü göndererek...Atatürk’ün
elim ufulü dolayısıyla...Türk Milletinin matemine iştirak etmiştir.
Reisicumhur bu elim ziyaın Fransa için de bir matem teşkil ettiğini
ifade etmiştir...Dahiliye Nazırı Albert Saro’nun akşam gazetesine
vaki beyanatında, Atatürk’ün üfûlünun Türkiye için azîm bir ziyâ
olduğu gibi Fransa ve sulh için de sonsuz acı bir ziyâ teşkil ettiğini
bildirerek alenen ve resmen taziyede bulunmaktadır. Maruzdur.” 12
10 Bilâl N. Şimşir, Atatürk ve Yabancı Devlet Başkanları Cilt II, Türk Tarih
Kurumu Yayınları, Ankara, 2001, 281, No. 349
11 Bilâl N. Şimşir, Atatürk ve Yabancı Devlet Başkanları Cilt I, Türk Tarih
Kurumu Yayınları, Ankara, 1993, s. 99, No. 132
12 T.C. Paris Büyükelçiliği Arşivi (PBA)-K. 180/A-1 & Bilâl N. Şimşir,