doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

SOFYA ASKERÎ ATAŞESİ MUSTAFA KEMAL’İN ASKERÎ VE SİYASÎ DEĞERLENDİRMELERİ 455
tından sonraki 6 Aralık 1913 tarihli raporunda, Balkan Savaşı’nın
arka planında yaşananları anlatır. General Fiçef, Osmanlı genelkurmayının
savaş sırasında uyguladığı günlük bütün harp planlarını ve
taktik hesaplarını tamamen öğrendiğini söyler. Kaynak Alman subayları,
özellikle de Golç Paşa’dır. Berlin’deki Bulgar askerî ataşesi
de günü gününe haberdar edilir. Mustafa Kemal Atatürk, Feneral
Fiçef’in söylediklerini şöyle değerlendirir. “Gerçekten de General
Fiçef’in yaptığı açıklamalar ve gösterdiği belgelerle seferberliğimiz,
harp harekâtı planımız ve genelkurmayımızın psikolojik ve fikrî durumu
hakkındaki bilgisinin gerçekliğini kabul etmek gerekiyor. Ancak
sözkonusu bilginin elde edilmesindeki tek kaynak cidden Alman
subayları ve Alman mevkileri ise bu hususun gelecek için dikkat
edilmesi gereken bir mesele olarak önemle değerlendirilmesi lazım
geleceği düşüncesinde olduğumu arz ederim.” 25
Muhtemel bir savaşta Bulgaristan’ı müttefik olarak görmek isteyen
İttihat ve Terakki yönetimi, bunu gerçekleştirmek için çok çaba
sarfeder. Sofya Askerî Ataşesi Mustafa Kemal Atatürk’ten bu yönde
girişimlerde bulunmasını ister. Atatürk, 25 Şubat 1914 tarihli raporunda,
Bulgaristan’ın içinde bulunduğu durumu şu sözlerle açıklar: 26
“Bulgaristan 2-5 sene sonra, ilk fırsattan istifade ederek II. Balkan
Harbi yenilgisinin acısını çıkarmaya karar vermiş olduğundan dolayı,
ülke içerisinde yalnız orduda değil, hükûmetin her idarî kademesinde,
milletin her ferdinde dikkat çekici ve tabii ki takdire layık bir
faaliyet, bir hazırlık gözlenmektedir.”
Balkan Harbi sonrasında çizilen sınırlar, Bulgarlar tarafından
istenmeyerek kabul edilir. Sırbistan ve Yunanistan’ın Bulgarların
aleyhine, topraklarının genişlemesine itirazları vardır. 27 Mustafa
Kemal Atatürk’ün tespiti şöyle: “Bulgarlar için bir millî emel olan
Makedonya’ya tamamen sahip olmamak ve ordularının en zayıf ve
müsait olmayan bir durumunda, Romanyalıların Sofya’ya kadar ilerleyerek
Bulgaristan’ın en verimli parçasını kendi topraklarına katmaları,
Bulgar milleti, ordusu ve hükûmeti için unutulmaz bir yara
meydana getirmiş bulunuyor.
25 ATASE Arşivi, BDH, Kls.1660, D.40-28, F.1.
26 ATASE Arşivi, BFK, Kls.337, D.2370, F.6, 6-11;BDH, Kls.1660, D.18-19,
F.8-5.
27 ATASE Arşivi, BDH, Kls.1660, D.18-29, F.8.