doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

TÜRKİYE CUMHURİYET TARİHİNİN BAŞLICA KAYNAKLARINDA ATATÜRK 65
cilerle konuşmalarından farklı değildir. 21 Haziran 1935’de savaşın
gelmekte olduğuna ve Amerika’nın bu savaşın dışında kalamayacağına
işaret ettiği bu söyleşide Bayan Baker, Atatürk’e dışarıda çok
merak konusu olan diktatör olup olmadığı sorusunu da yöneltmiştir.
Atatürk’ün yanıtı, diktatörlerin en ön adımlarının bu niteliklerini duyurmak
ve kabul ettirmek olduğu dikkate alındığında, hiçbir soruya
yer bırakmayacak içeriktedir: “Ben diktatör değilim. Benim kuvvetim
olduğunu söylüyorlar. Evet, bu doğrudur. Benim arzu edip de
yapamayacağım hiçbir şey yoktur. Çünkü ben zoraki ve insafsızca
hareket etmek bilmem. Bence diktatör, diğerlerinin iradesine ramedendir.
Ben, kalbleri kırarak değil kazanarak hükmetmek isterim.”
Söyleşisini Baker’in kendisine mutlu olup olmadığını sorması üzerine
şu sözlerle bitirir: “Evet, çünkü muvaffak oldum.” 36
CİLT IV. ATATÜRK’ÜN TAMİM TELGRAF VE BEYAN-
NAMELERİ : 1964 yılında 649 sayfa olarak yayınlanan bu yapıt,
Atatürk’ün 1917 yılında Osmanlı Devleti henüz savaştan çekilmeden
Başbakan ve İçişleri Bakanı olan Talat Paşa’ya ve Başkumandan Vekili
ve Harbiye Nazırı olan Enver Paşa’ya ayrı ayrı gönderilen genel
değerlendirme raporuyla başlar. Yapıt, 1938 Eylül ayında Hatay’ın
anavatana katılmasından önce bağımsız devlet konumunu kazandığı
kısa bir süre içinde başa gelen yeni yöneticilere kutlama telgraflarıyla
son bulur. Atatürk’ün kronolojik bir sıralama içinde derlenmiş
resmi yazışmalar, telgraflar, raporlar ve genelgelerdeki imzaları bile
bu yapıta Atatürk araştırmacılığı açısından özel bir kimlik kazandırmaktadır.
Şöyle ki kitapta Atatürk’ün ilk imzaları Yedinci Kolordu
Komutanı Mir-i Liva Mustafa Kemal’dir. İlerleyen tarihler içinde,
görev ve sorumluluklarına göre Fahri Yaver Hazreti Şehriyari Yıldırım
Orduları Kıtaatı Kumandanı, 9. Ordu Müfettişi, Üçüncü Ordu
Müfettişi Mustafa Kemal imzalı yazıları, 7 Temmuz’da askerlikten
istifasıyla sadece Mustafa Kemal’e dönüşür. Erzurum Kongresinde
Heyeti Temsiliye’nin kurulmasından sonra Şarki Anadolu Müdafaa-i
Hukuk Cemiyeti Heyeti Temsiliye azası olarak imzaladığı yazıları,
Sivas’ta Kongre Reisi, sonra Anadolu Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti
Heyeti Temsiliyesi namına, 1920’de TBMM’nin açılışından
sonra, 24 Nisan’dan başlayarak Büyük Millet Meclisi Reisi unva-
36 İbid,, s. 100.