doğmunun 125. yılında mustafa kemal atatürk - Atatürk Araştırma ...

TÜRKİYE CUMHURİYETİ’ NİN TEMELLERİNİN OLUŞMASINDA ATATÜRK’ÜN
GERÇEKÇİ KİŞİLİĞİNİN ROLÜ
Mustafa Kemâl, İstanbul’un düşman işgaline girmesini önlemekle,
Batı Anadolu’nun ve Trakya’nın ülke bütünlüğü içerisinde kalmasını;
Kafkas Cephesinde 16.Kolordu Komutanı Mustafa Kemâl
Paşa, Bitlis ve Muş’u düşman işgalinden kurtarmakla Doğu ve Güneydoğu
Anadolu bölgelerinin ülke bütünlüğü içerisinde kalmasını
temin ettiği gibi, Suriye cephesinde VII.Ordu Komutanı Mustafa
Kemâl Paşa, Türk unsur ile Arap unsuru birbirinden ayıran hattı
gerçekçi bir şekilde tesbit etmiştir. Atatürk’ün muharebe meydanlarında
kazandığı bu tecrübelerin Misak-ı Millî’nin ilgili maddelerinin
tasarlanmasında katkısı olduğu söylenebilir.
Doğu Trakya’yı hiçbir şekilde tartışmaya açmadan Batı
Trakya’nın geleceği halkın vereceği oylara bırakılarak, Türkiye’nin
batı sınırı Meriç hattı olacaktır derken, Çanakkale cephesinde binlerce
şehit verilerek kazanılan zaferlerle bu sınırın hak edildiğini; doğu
sınırları tesbit edilirken Bitlis ve Muş’u geri alarak Rusların tarihî
emellerine engel olduğunu, bu suretle bu hattın muharebe meydanlarında
akıtılan kanların karşılığında hak edildiğini, güney sınırının
ise, VII.Ordu Komutanlığı sırasındaki icraatı ile güvence altına alınmış
olduğunu düşünmüş olmalıdır.
Misak-ı Millî metni, sadece millî sınırların tesbitini sağlayan bir
belge değildir. Ekonomik ve malî sınırlamaları da ortadan kaldırmayı
amaçlamaktadır. Dolayısıyla Misak-ı Millî’nin hazırlanmasında
o günkü şartların ve gerçeklerin çok önemli bir yeri vardır. Ancak
bu belgenin hazırlanmasında Atatürk’ün Birinci Dünya Savaşı’nda
muharebe meydanlarında kazandığı tecrübelerin katkısı da görmezden
gelinemez. Atatürk, bu konuyu, 10 Ocak 1922’de Vakit gazetesi
başyazarı Ahmet Emin’e verdiği bir mülâkatta, “Misak-ı Millî,
barış imzalamak için en makul ve en asgarî şartlarımızı kapsayan
bir programdır. Barışa ulaşmak için öngöreceğimiz esasları kapsar.
Fakat memleket ve milleti kurtarmak için barış yapmak kâfî değildir.
Milletin gerçek kurtuluşu için yapılacak çalışmalar ondan sonra
başlayacaktır. Barıştan sonraki çalışmalarda muvaffak olabilmek,
milletin istiklalinin kazanılmış olmasına bağlıdır. Misak-ı Millî’nin
hedefi onu temin etmektir” şeklinde yorumlamıştır. 6 Bu tecrübeler,
Atatürk’ün gerçekçi kişiliğinin oluşmasına katkıda bulunduğu gibi,
6 Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, Cilt:II, s.49.
833