UNIVERSITÉ PARIS-SORBONNE POLEMONE L ... - e-Sorbonne

προκοπήν· ὡς γὰρ δεῖν φασιν ἢ ὀρθὸν εἶναι ξύλον ἢ στρεβλόν, οὕτως ἢ δίκαιον ἢ
ἄδικον, οὔτε δὲ δικαιότερον οὔτ' ἀδικώτερον, καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων ὁμοίως)"; [cfr.
Cic. Fin. IV, 67: vestri autem progressionem ad virtutem fieri aiunt, levationem
vitiorum fieri negant; Plut. De comm.not. 10, 1063a = SVF III, p. 143, 39]. Stando la
differenza tra Peripatetici e Stoici nell'ammissione da parte dei primi di un concetto
di "progresso" (προκοπή, μεταξὺ ἀρετῆς καὶ κακίας) nel cammino della virtù, la
seconda fase interpretativa finirebbe per significare una effettiva riduzione della
distanza tra etica peripatetica ed etica stoica.
- Dicebas: v. Fin. III, 24.
- c) III fase interpretativa [il problema delle 'cose in accordo con la natura']
Tertium autem, omnibus aut maximis rebus iis quae secundum naturam sint
fruentem vivere:
cfr. Luc., 131 = T. 39: Honeste autem vivere fruentem rebus iis quas primas homini
natura conciliet et vetus Academia censuit, ut indicant scripta Polemonis quem
Antiochus probat maxime;
Cfr. Ac.libri I, 22: "Atque haec illa sunt tria genera, quae putant plerique
Peripateticos dicere. Id quidem non falso: est enim haec partitio illorum: illud
imprudenter, si alios esse Academicos, qui tum appellarentur, alios Peripateticos
arbitrantur. Communis haec ratio et utrisque his bonorum finis videbatur, adipisci
quae essent prima natura quaeque ipsa per sese expetenda, aut omnia aut maxima;
ea sunt autem maxima, quae in ipso animo atque in ipsa virtute versantur. Itaque
omnis illa antiqua philosophia sensit in una virtute esse positam beatam vitam, nec
tamen beatissimam, nisi adiungerentur et corporis et cetera, quae supra dicta sunt,
ad virtutis usum idonea."
cfr. Fin. II, 34 = T. 42: Ergo nata est sententia veterum Academicorum et
Peripateticorum, ut finem bonorum dicerent secundum naturam vivere, id est virtute
adhibita frui primis a natura datis.
Cfr. Fin. IV, 25-26: "quem (sc. finis summi boni atque ultimi), si prima vera sunt, ita
constitui necesse est, earum rerum quae sint secundum naturam quam plurima quam
288