13.07.2015 Views

PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

ATATÜRK DÖNEMİNDE TÜRKİYE'NİNBÖLGESEL DIŞ POLİTİKALARI (1923-1938)Yrd. Doç. Dr. Mustafa TÜRKEŞ*Osmanlı İmparatorluğu'ndan Türkiye Cumhuriyeti'ne geçişte, Türkiyeiki devrimi bir arada yaşamıştır. İlki, yabancı işgal kuvvetlerine karşıverilen silahlı mücadele ile egerçekleşirken, ikincisi; Osmanlı dönemindenkalan yönetici sınıfı tasfiye etmeye-dönüştürmeye yönelikti. Bu ikisüreç birlikte yaşanarak birbirini beslemiş ve imparatorluktan ulusdevletegeçişte kavramsal düzeyde hem iç politika hem de dış politikaalanlarında algılama farklılaşmasını birlikte getirmiştir.Mondros mütarekesini takiben Osmanlı devletini temsil eden İstanbulyönetiminin kendi güç dayanaklarını, yani; askeri örgüt, siyasi örgütve aydınlarını muhafaza edememesi ve dış politikada zamanında taktikselve fiili ricatta bulunamaması İstanbul yönetiminin bir anlamda sonunuhazırlamıştır. Buna karşın, Mondros mütarekesinden sonra Anadolu'da filizlenendireniş güçlerini birleştirerek, askeri güç dayanağı haline dönüştürenOsmanlı devletinin resmi eğitim kurumlarında yetişen 'yeni' bürokratsınıf, Amasya, Erzurum, Sivas ve birçok yerel kongrelerde ortayaçıkan oluşumu Birinci Meclis'e taşıyarak meşru bir platformda, siyasiotorite haline gelerek, hem kavramsal düzeyde hem de fiilen imparatorlukalgılamasından sıyrılarak, ulus-devlet oluşturma girişiminde geri dönülmezadımlar atmıştır. Bu süreçte İstanbul'dan <strong>Ankara</strong>'ya gelen aydınlarbu oluşumun ideolojisini yaymışlardır. <strong>Ankara</strong> yönetimi, aynı zamanda,düzensiz direniş güçlerini birleştirip düzenli bir ordu haline dönüştürerekiktidarın askeri güç dayanağını da gerçekleştirmiştir. Anadolu ve RumeliMüdafa-i Hukuk Cemiyetleri bir siyasi parti olmamakla birlikte, iktidarınsiyasi örgüt dayanağını oluşturması ve <strong>Ankara</strong>'nın meşru siyasi merkezolmasını gerçekleştirmesi bakımından önemli roller oynamıştır. Kısaca,bu dönemde iktidar olma ve iktidarda kalmanın vazgeçilmez üç güç dayanağı;askeri örgüt, aydınlar ve siyasi örgüt, <strong>Ankara</strong> yönetiminin eline geçmiştir.Bu üç güç dayanağını yabancı işgal kuvvetlerine karşı yönlendirmeyibaşardığı ölçüde <strong>Ankara</strong> yönetimi uluslararası nitelikte tanınmış veODTÜ, Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi.129

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!