PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

Gerçekte, eğer I'Illustration'nun Atatürk'ün ölümüne ve cenaze törenineverdiği önemi takdir etmek istiyorsak iki noktanın öncelikli olarakdikkate alınması gerekmektedir. Önce, karşılaştırılabilir durumlar ile birkarşılaştırma oluşturulmalı. Oysa bu son on yıllık dönemde son dereceender görülmektedir. Doğal olarak kraliyet cenazelerini ayrı bir kategoriyekoymak gerekmektedir: Monarşik geleneklerin üzerinde olan şatafatlıtörenler 1934'de I. Albert ve 1936'da V. George'un törenleri büyük savaşınittifakçıları dost ulusların simgesel kişiliklerini oluşturmaktadır vebunlar sınırlı katkılarıyla kaydadeğer bir politik eser bırakmamışlardır.Paralel olarak Polonya rönesansının kahramanı Mareşal Pisudski'ye(1867-1935) önce Varşova'da görkemli bir tören, daha sonra da Krakov'dabir tören yapılmıştır. Bu kişi, çok yüksek düzeyde 23 yabancı temsilciçektiyse de, L'Illustration'da bu olay 24 üzerine yazılmış iki makale,üç yıl sonra Atatürk için yazılacak olana göre son derece sönük kalmaktadır.Oysa, söz konusu olan Polonya hepimizin dost ülkesiydi, ama yenidiplomatik gelişmeler, Paris'te kuşkular uyandırıyordu 25 . Diğer yandan,bunun iyi bir nedeni olsa da Almanya'ya açık bir biçimde düşmanca davranışınarağmen ve kızılorduya karşı ortak mücadele birliği tekrar birarayagetirmiş olsa da, Piltsuski'nin Avusturya Macaristan ordusundakieylem başlangıcı ve ne Atatürk'ün hümanist idealleri ne de onun açık biyışla,en mükemmelinden modern bir devlet yapmaktır. .... Onun ölümünün dünyadabulduğu saygıyı insanlığın geleceği için umut verici bir belirti olarak selamlıyorum.Bu sözler türk milleti adına, bizim yasımıza yazılarıyla ve topraklarımızda şövalyeaskerleriyle ve seçkin kişilikleriyle katılanlara karşı, benim minnetimin ifadelerinioluşturmaktadır. Eşsiz kahraman Atatürk, ülke sana minnettardır. Hayatınıadadığın Türk halkıyla birlikte senin önünde eğiliyoruz. Hayatın boyunca, bizi ruhundakiateşle canlandırdın Senin söndürülemez bir meşale gibi yanan aziz hatıran,emin ol, ruhlarımızı daima uyanık tutacaktır" Fransızca açısından düzgün olsa dabazı kullanımlar bu yazının türk yöneticilerce tercüme edilmesinden kaynaklanmaktadır.23. Fransız tarafında o zamanki konsey başkanı Pierre Laval ve büyük savaşın yaşayantek maraşeli Mareşel Petain. Bu kişinin varlığı aynı savaşta şef olan bir kumandanınıncenazesinin söz konusu olmasıyla açıklanmaktadır. Bu savaş Fransa'da ve İngiltere'demareşal olmuş Ferdinad Fosh (1851-1929)'un dirilmiş Polonya'dan üçüncükademesini elde etmesini sağlamıştır. L'Illustration'da yayınlanmış fotoğraflarda,Konsey başkanı ile mareşelin yan yana durmaları, sonra da nazi Almanyasının temsilcisiMareşel Goering'in makamında görünmeleri, garip bir şekilde dikkat çekici görünmektedir.24. 18 Mayıs 1935 tarihli ve 4811 nolu sayı s.75'de helgravurlü görüntüdeki tek sayfanınarkası, "Polonya'nın kurtarıcısının" ölümüne kısa bir yazı ve biri tam sayfa üç fotoğrafayırmaktadır. Aslında Normandiya yolcu gemisinin denize indirilmesine ayrılan 1Haziran tarihli 4813 sayıda, altı resimle, sadece iki sayfa Foch'un cenaze törenlerineayrılmıştır.25. Polonya ve SSCB arasındaki saldırmazlık anlaşması 25 Ocak 1932'de sonuçlandı.Aynı yıl Dışişleri bakanı olarak atanan Albay Beck, kendi tarafında nazi hükümetiylebir yakınlaşma içine girer ve bu 26 Ocak 1934'de "karşılıklı silahsızlanma ahlak anlaşmasınlaile somutlaşır. Fransa ise müttefikinin kırmızı veya kahverengi sirenlerinşarkısına boyun eğmesinden dolayı endişelenmiştir. 12 Mayıs 1935'de Pilsudski öldüğüsırada Laval 1921 anlaşmasının bağlarını kuvvetlendirmek için -özellikle- Varşova'dabulunur. Bu 3 Aralık 1937 anlaşmasıyla yapılacaktır.340