PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

İRADE-İ MİLLİYE GAZETESİ VE MİLLÎMÜCADELE DÖNEMİNDE SİVAS BASINIÜZERİNE GÖZLEMLERDr. Horst UNBEHAUN*"Türk milletinin esaret kabul etmiyen sesi yurd ve dünya ufuklarındabir bayrak gibi dalgalanmıya başlamıştı. Bu üstün hareketin erkek bir sesorganına ihtiyacı vardı. O da ancak bir gazeteyle duyurulabilirdi."Vehbi Cem Aşkun bu sözlerle Sivas Kongresi adlı eserinde "Atatürkİhtilalinin İlk Gazetesi İrade-i Milliye" bölümüne girerek eski Sivas milletvekillerindenRasim Bey'in hatıratından şu cümlelerini de aktarıyor:"Gazetenin bir fıkranın veya zümrenin âmal ve maksadına hâdim olmayıpbütün milletin irade ve âmalını temsil ettiğini göstermek için desahib-i imtiyaz ve müdir-i mes'ulünün İttihad ve Terakki ile, diğer zümreve fıkralarla uzaktan yakından bir alâkası olmaması lüzumu kongre murahhaslarınınbazılarının, bilhassa Bekir Sami Bey tarafından serdedilmişve bu şeraiti haiz bi taraf bir adam bulmak da bana tevdi edilmişti." 1Millî Mücadele'nin, 1919 yılının Eylül ayında Sivas Kongresi esnasındakurulmuş ilk basın organının doğuşu böyle anılıyor. Türkiye Cumhuriyeti'ninkuruluşunun önümüzdeki günlerde kutlanacak 75inci yıldönümüvesilesiyle Sivas basın tarihinin Millî Mücadele yıllarını anahatlarıyla çizerek kesin cevaplar vermektense, gelecekte ne gibi sorularüzerinde durulması gerekebileceğine dair önemli gördüğüm birkaç noktayadeğinmek istiyorum.İlk önce, 1918 öncesindeki Anadolu basınına kısa bir bakış atalım.İttihat ve Terakki Fırkası'nın yönetimi altında kısa bir zaman uygulanmışbir hürriyet devrinden sonra, İkinci Dünya Harbinde Anadolu'da 1909-1910 yıllarında kurulmuş bir sürü gazete, kısmen maddî imkânsızlıklarıdolayısıyla, kapanmıştı. Osmanlı devletinin mağlubiyetinin ardından* Erlangen-Nürnberg Üniversitesi.1. Aşkun (1963), s. 161.487