PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

Uzun tarihsel dönemler için, özellikle geçen yüzyılın son çeyreğindenbaşlayarak Arnavut halkı ve Türk halkının aynı kaderi paylaştıklarısöylenebilir. Onlar, topraklarının parçalanması tehlikesinden sürekli olaraktehdit edilmiştir, hatta ulus olarak varlıklarını da yitirebilirdi. 1876-1878 yıllarında Rus-Türk savaşından, Balkan Savaşları ve emperyalist savaştansonra iki halk, aynı kandan kardeşlerinin kitle halinde uzaklaştırılmasıylaeşlik edilmiş görülmedik soy kırımına tabi tutuldu.Arnavut halkı ve Türk halkı, kendi devletlerinin bağımsızlığım vetoprak bütünlüğünü koruma savaşında, Büyük Devletlerin emperyalistilhak siyaseti ve Balkan egemen çevrelerinin şoven siyasetiyle karşı karşıyabulundu. Balkan egemen çevreleri emperyalist siyasetin hizmetinegirerek bundan yararlanmaya çalıştılar. Bunun sonucunda, o dönemde Arnavuthalkının savaşı halkların antiemperyalist cephesinin parçası idiler.İki halk arasında siyasal ya da askeri anlaşmalar yoktu, ama ortak zaferlerdi,halklarımızın birbirine verdikleri karşılıklı, değerle yardımdı. Arnavuthalkının Güney bölgelerde şoven tehlikeye karşı direnişi İzmir'inTürk-Yunan cephesini zayıflattı. General N. Trikupis'in kabul ettiği gibi,bir tümen bu cepheden çekildi 4 . Bu cephenin zayıflaması İngiliz kumandasınıilgilendirmiyordu. Çünkü İngilizler o dönemin Yunan siyasetçilerineBatı'da ikinci cephenin açılmasının durdurulması yönünde baskı yapıyordu5 .Bu koşullarda, ülke içinde ve dışında Arnavut yurtsever basını Türkhalkının haklı savaşına büyük bir ilgi gösterdi. Savaşın başlanmasını dikkatleizledi. "Kosova Ulusal Savunması" (Mbrojta Kombüwtare e Kosorvüs)Komitesi yayın organı "Populli" (Halk) gazetesi, daha 1919 yılında,Türk halkının antiemperyalist savaşını haklı dava ve bütün halkın eseridiye niteliyordu 6 .Arnavutluk'ta halk, ulusal kurtuluş uğruna mücadele eden Türk halkınımanevi açıdan destekledi, Türkiye'de az bir kitle oluşturmayan Arnavutlarda Türk kardeşlerinin yanında yer aldı, onların davasının zafere kavuşmasınakatkıda bulundu 7 . Arnavutların bu savaşa katılması müdahaleciyetkililerin Arnavutlara karşı bulundu 7 . Arnavutların bu savaşakatılması müdahaleci yetkililerin Arnavutlara karşı düşmanca tutulundandolayı da yaygınlaştı 8 . Birçok Arnavut, Türk halkının özgür-4. N. Trikupis, Dhiiqis megallon monadhon en polemo 1918-1922, athen, 1934, 99-100.5. Historia e Shqiperise, veli. 2, Tirane 1965, f. 486; M. Çami, Protokolü shqiptarogreki Kapshtices, Studime historike, 1975, nr. 4.6. Gazeta "Populli", nr. 4, 13 Kasım 1919; G. Shpuza, Pikepamjet epolitikoshoqerorete gazetes "Populli" (1919-1920), in: "Studime historike", nr. 1, 1970;Kongresi i Lushnjes dhe Lufta e Vlores, Tirane, 1974.7. AQSH, F. Nr. 251, D. Nr. 200, v. 1923, f. 3, Lozan'da Arnavut delegesinin İsmetPaşa'ya gönderilmiş mektup, 14.1.1924.8. Aynı yerde, D. Nr. 103, v. 1922, f. 1-2, tarih: 9.8.1922.177