PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

kanına göre, anlaşmalarının imzalanmasının başlıca sonuçları şunlardır:1. Bulgaristan'da hukuk düzenini sağlamlaştıracaktır, özellikle mülkiyetigözönünde bulundurmaktadır. 2. Yüksek gümrük vergileri kaldırılacaktır.3. Komşulardan biriyle bütün münakaşalar ortadan kaldırılacak, her ikiülke arasında itimat kurulacak, her türlü şüphe kaldırılacak. Bunlar Başbakanagöre, çok önemlidir. 4. TBMM, dönemi sonunda bulunmaktadır.BTDA'nin ratifikasyonunu yapmak niyetindedir. Özet olarak şöyle demiştir:Bizim çalışmalarımızı, dünyada barışın sağlamlaştırması içinkaygı gösteren bütün devlet adamları tarafından en adilane bir biçimdedeğerlendirilecektir. Bu türde her anlaşma durumun sağlamlaşmasına yararlıolacaktır. Bugün Bulgaristan'ın, endişesi olmayan sağlam bir devletolmaktan büyük ihtiyacı vardır. Bu yönde biz Güney-Doğu komşumuz ilekabul ettiğimiz bu anlaşmalarla gitmekteyiz. Biz bu istikamette kararlıolarak bütün öteki komşularımızla da hareket edeceğiz. Bizim bu hareketimizadilane değerlendirilecektir. Ümit ettiğimiz sonuçlar en iyi olmaktanbaşka olamaz" 23 .BTDA.nin ve Oturma Prokolü'nün imzalanmasından beş yıl, onaylanmasındanda dört yıl sonra, Ankara'da 6 Mart 1929'da Türkiye ileBulgaristan Arasında Tarafsızlık, Uzlaştırma, Yargısal Çözüm ve HakemlikAnlaşması (TBUÇHA) imzalanmıştır. Üç ay sonra XXII. AMM.ndeAndrey Lyapçev Hükümeti tarafından oylamaya sunulmuştur. AnlaşmaParlamento'nun 23, 27 ve 28 Mayıs tarihlerinde 101, 102 ve 103. oturumlarındaincelenmiştir. Anlaşmanın Onaylama Yasa tasarısı milletvekillerindenHristo Silanov tarafından okunmuştur. Parlamento'da DemokratikSgovors partiler koalisyonun çoğunluğu vardır. O anlaşmayı Bulgar-Türkilişkilerinde bir aşama saymaktadır.XXII. AMM.nde, koalisyona katılan göçmen Trakya örgütü milletvekilleri,bundan önceki Parlamento'da olduğu gibi, bu kez de,BTUYÇHA'ya karşı çıkmışlardır. Onların görüşlerini Dimitir Popnikolovileri sürmüştür. Onun konuşması adeta saldırı niteliğini almıştır. Türklerve Yunanlılar düşman ilan edilmiştir. Trakya, Bulgar yurdunun kopmazbir parçası, her zaman bir sırf Bulgar bölgesi sayılmıştır. Konuşması, Dışişlerive Mezhepler Bakanı tanınmış politika adamı ve banker AtanasBurov'un sert yanıtına uğramıştır. Elementer popüler tarih bilgilerine dayanankonuşmayı ürütmüş ve parlamento düzeyi altında ve politik bakımdanmuzir bulmuştur.Ulusal Liberal Parti milletvekillerinden V. Kozniçki anlaşmayı ikidevlet arasında ilişkilerin önemli bir başarısı saymıştır. O şöyle devam etmiştir:Biz bu anlaşmayı sevinçle karşılıyoruz ve komşumuz olan Cumhuriyeteulu reformcusunun rejiminde yeni ekonomik ve kültür gelişmesindebüyük başarılar dileriz; Gazi Mustafa Kemal dünyayı dahisiylehayran etti o ülkesini İslah etti. Savaştan yenilgiyle çıkan memleketindehalkını galip zirvesine yükseltmiştir 24 .23. Stenografik Günlükler, XXII AMM. II. M. Dönem, 101. Oturum, 23 Mayıs 1929, s.2305.24. Aynı kaynak, s. 2335.150