PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

ARNAVUTLUK İLE TÜRKİYE ARASINDADİPLOMATİK İLİŞKİLERİN KURULMASI(1923-1926)Gazmend SHPUZA*28 Kasım 1912'de Arnavutluk bağımsızlığının ilan edilmesi Arnavuthalkı ile Türk halkı arasındaki ilişkilerde yeni bir aşama açtı. ÜlkemizinOsmanlı İmparatorluğu'ndan siyasal açıdan koparılması iki ülkenin halklarınınyüzlerce yıllık bir dönemde kurup pekiştirdikleri yakın dostlukbağlarına son vermek anlamına gelmiyordu, iki halkın en ilerici unsurlarınıniki ülkenin siyasal, toplumsal ve kültürel ilerlemesinin yararına yakınişbirliği, bu dostluğa hız kazandırdı'.Mustafa Kemal daha genç iken Arnavutluk'ta olayların bilgisindeidi. Arnavut sorunuyla yakından ilgilendi. Bu, bir rastlantı değildi. Selanik'tedoğmuş ve Manastır'da öğrenim görmüş atatürk Arnavutlar veTürklerin yakın temaslarda bulundukları ve evlilikler aracılığıyla birbiriylekaynaştıkları bir ortamda büyüdü. Mustafa Kemal'in Arnavut sorunuylailgilenmesinden, genellikle Balkan sorunuyla ilgilenmesinden kopukdeğildi.Birinci Dünya Savaşı sonunda Arnavutluk ve Türkiye savaş galipleriBüyük Devletlerin ve uşakları olan Sırp, Yunan vb. devletlerinin şovenegemen çevrelerinin pazarlıkları ve ilhak planlan sonucunda ulus olarakkaybolma tehlikesiyle karşı karşıya bulunuyorlardı. Bu planlar 26 Nisan1915 tarihli kötü ünlü Londra Antlaşması gibi gizli antlaşmalarda belirlenmişti.1878 Berlin Kongresi'nde ve 1913 yılı Londra BüyükelçilerKonferansı'nda başlamış son derecede Arnavut düşman siyaseti sonunakadar götürmeyi amaçlayan Londra Antlaşması, 7. Maddesiyle, Arnavutluk'untam parçalanmasını öngörüyordu 2 . Antlaşmanın 3. Maddesi İtal-* Tirana Bilimler Akademisi.1. G. Shpuza, Ataturku dhe shqiptaret, Shtepia Botuese "Nentori", Tiranw, 1987, 11.19-47, G. Shpuza, Ataturku dhe shqiptaret, Shtepia Botuese "dituria", Tirane,1964, ff. 24,55; G. Shpuza, Ataturku dhe shqiptaret, "FLAKA e vellazerimit" gazetesinde,Üsküp, Augstos 1996.2. M. Çami, Lufta antiimperialiste e popullit shqiptar ne vitet 1918-1920, Tirane,1969, f. 16-17; Çeshtja shqiptare ne aktet nderkombetare te periudhes se imperi-175