13.07.2015 Views

PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

dırdı; ağırlık Anadolu'dan Balkanlara kaydı. 1453 yılında İstanbul fethedilince,Osmanlı Devletinin başkenti de hemen Edirne'den İstanbul'a taşındı.Osmanlı İmparatorluğu, Asya ve Avrupa kıtaları üzerine kurulmuştu.Bu iki kıtanın tam kavşak yerinde bulunan İstanbul, başkent olarakİmparatorluğa pek uygun düşmüştü ve beş yüzyıl kadar Osmanlı payitahtıolarak kaldı. Osmanlı imparatorluğunun dağılması üzerine de Anadolu'dakurulan yeni Türk Devleti Osmanlı payitahtını bırakıp kendisine Anadolu'nungöbeğindeki <strong>Ankara</strong>'yı seçti. Bu, tarihin akışına uygun bir seçimolmuştur.Başkentin Anadolu'ya taşınması düşüncesi biraz eskidir. Özellikleİstanbul'un yabancı devletlerin silahlı tehdidine uğradığı dönemlerde başkentidaha güvenli bir yere taşıma fikirleri de su üstüne çıkmıştır. Başkentülkenin en güvenli bir yeri olmak gerekirken, zayıflayan Osmanlı İmparatorluğununpayitahtı artık yabancı tehditlerine karşı pek korunamıyordu.1878'de Rus orduları, 1913'te Bulgar orduları Trakya'yı çiğneyip geçerekİstanbul kapılarına dayanmışlardı. 1920'de ise İngiliz, Fransız, İtalyanmüttefik kuvvetleri başkent İstanbul'u resmen işgal ettiler. Bu durumdagözler, ister istemez Anadolu'ya çevrildi.Olaylar geliştikçe yeni başkent adayı olarak <strong>Ankara</strong> öne çıktı. 27Aralık 1919 günü, Mustafa Kemal Paşa ve Heyet-i Temsiliye üyeleri <strong>Ankara</strong>'yagelip yerleştiler. Atatürk ve arkadaşlarının bu gelişleri, <strong>Ankara</strong> tarihininbir dönüm noktası oldu. O tarihte Heyet-i Temsiliye Anadolu'dabir de facto hükümet durumundaydı ve ülkeyi fiilen yönetiyordu. Heyet-iTemsiliye'nin karargahı <strong>Ankara</strong> dahi bir fiili hükümet merkezi durumunageldi. 16 Mart 1920'de Batılı Müttefikler (yani İngiltere, Fransa ve İtalya)istanbul'u işgal ettiler. Bunun üzerine, 23 Nisan günü yeni Parlamentomuz<strong>Ankara</strong>'da toplandı. 2 Mayıs 1920 günü <strong>Ankara</strong>'da ilk Hükümet resmenkuruldu. Yeni Hükümetin kurulmasıyla <strong>Ankara</strong> fiilen bu Hükümetinmerkezi durumuna geldi. Ama <strong>Ankara</strong>'nın hukuken Türkiye'nin başkentiolabilmesi için üç yıl daha beklemek gerekti. Ancak Lozan barış antlaşmasınınyapılması ve yabancı işgal kuvvetlerinin Türkiye'den çekip gitmelerindensonradır ki <strong>Ankara</strong> resmen başkent ilan edildi.2 Ekim 1923 günü yabancı işgal kuvvetlerinin son kalıntıları Türktopraklarını boşaltıp gittiler. İşte o zaman başkent işi kesin olarak ele alındı.9 Ekim 1923 günü, Dışişleri Bakanı İsmet Paşa (İnönü) ve arkadaşlarışu tek maddelik yasa tasarısını TBMM'ne sundular:"Türkiye Devleti'nin makarr-ı idaresi (başkenti) <strong>Ankara</strong> şehridir."'Tasarının gerekçesinde -doğabilecek tepkileri yatıştırmak için olsagerek- İstanbul'un Halifelik merkezi olarak kalacağı söyleniyor ve "Yeni1. TBMM Zabıt Ceridesi, 2. Devre, 1. Sene, cilt 2, s. 665.476

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!