PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

kurulan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının saflarına katıldı. MustafaKemal'a karşı hazırlanmış îzmir suikast girişimine dolaylı olarak katılmışolduğu için 1926 yılında idam edildi. 34Sığırcızade Hayri Bey (Sığırcı), zaman zaman Hayrı Lûtfullah adınıkullandı, 1888 Sivas doğumlu. Sivas'taki orta tahsilinden sonra istanbulDarülfunun Hukuk Mektebine katıldı, bitiremedi. Sivas Kongresi öncesindeSivas Müdafaa-ı Hukuk Cemiyeti'ne katıldı. Ankara'daki BüyükMillet Meclisinin ilk devrinde Sivas mebusu olarak kısa bir süre görevyaptıktan sonra vazgeçmiş ve (Ekim 1920'de?) Sivas'a dönmüş. 1909 yılındaSivas'ta çıkarılan ilk özel gazete Vicdan'da, sonra Kızılırmak gazetesindede Hayri Lûtfullah adını kullanarak yazı yazmaya başladı. MillîMücadele ve onu takip eden yıllarda kemalist ve Cumhuriyet Halk Fırkasıüyesi olarak Hâlis Turgut'a muhalif bir tutumla bu faaliyetine devametti. O yıllarda hem belediye hem vilayet idaresinde değişik görevlerdebulundu. 1926-1930 çok faal bir belediye başkanı olarak Sivas'a bir suşebekesi getirirek büyük hizmet etti. 1932'de öldü. 35Sivas'ta Hakikat gazetesinin sahibi ve genel yayın yönetmeni AhmetTuran Gürel, birçok kişinin söz konusu döneme ait hatıralarına dayanarakHâlis Turgut ile Hayri (Lûtfullah) Sığırcı arasında belediye meclisindeciddi bir çekişme ile ilgili kuvvetli bir ihtimal bulunduğunu belirtiyor.Buna göre Hâlis Turgut ittihatçı ve Hilâfetçi bir bakış açısı savunarakMillî Mücadele ve sonuçlarına karşı mesafe tutmuş; Hayri Lûtfullah'ınise kemalist olmasından şüphe yokmuş. Fakat Gürel önemli bir şey ekliyor:Bu iki zatın birbirine girmeleri politik bakış açılarının farklı olmalarındançok kişisel sebeplerden kaynaklanıyormuş. Hâlis Turgut MillîMücadele öncesinde veya başlarında belediye başkanı seçilmişken SığırcızadeHayri Bey etrafındaki grup tarafından kısa zamandan sonra düşürülmüş.Çekişmelerinin temelinde bu olay yatıyormuş. 36İrade-i Milliye gazetesinin ne zaman Hâlis Turgut'un yönetiminegeçmiş olduğuna dair ancak bir tahmin yapılabilir. Bu gazetenin 42ncisayısına kadar bir koleksiyon varken daha sonra sadece birkaç nüshaelimize geçmiş bulunuyor. Bu da, şans eseri sayılabilir, çünkü 1922 yılında(büyük ihtimalle 'Sivas' gazetesi koleksiyonu da dahil olmaküzere) bütün gazete koleksiyonları ile birlikte Sivas Vilayet Matbaasıyanmış. 3734. Bkz.: Çankaya (1968-1969), s. 1521-1522. Aslanoğlu (1979), s. 71; Güz (1991), s.141 ve 206-207; Tuncay (1981), s. 163; Aybars (1995), s. 451-452.35. Bkz. Alkan (1989b), s. 22/86, dipnot 13.36. Mart 1998'te Ahmet Turan Gürel ile şahsî görüşme. Sivas 1973 İl Yıllığı (t.y.),s.496'da ise, Hâlis Turgut Sivas belediye başkanları listesine girmemiştir. Bu rivayetindoğruluğu hakkında şu anda kesin bir kanıt yok.37. Aşkun (1963), s. 165, o zamanki matbaa müdürü olan Abdülkadir Sansözen'in19.4.1941 tarihli Ulus'taki yazısına atfederek şu ifadesini aktarıyor: "Elde kalan koleksiyonlarıve perakende nüshaları da matbaa ile beraber yandı."494