PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

nı yapan ayrı bir gazete gerektiğini kavramıştı. Ülkedeki karmaşık durumve bu arada yayımlanmaya başlayan gazetelerin desteklediği politik görüşlerinçeşitliliği karşısında kemalist bakış açısını yansıtan bir yayın organınındevreye girmesi kaçınılmaz bir zorunluluktu. Bu propaganda silahıMillî Mücadelenin başarıya ulaşmasındaki önemli etmenlerden de biriolacaktı.Bilimsel literatürde Irade-i Milliye gazetesinin Millî Mücadele'dekirolü ve onu yaşatan kişiler üzerine sınırlı bilgiler verilmektedir. SivasKongresinin son gününde gazetenin çıkarılmasına ilişkin karar verilip, ilknüshası üç gün sonra 14 Eylül 1919'da çıkarılır 16 . Rasim Bey tarafındanönerilen Sivaslı Selâttin (Ulasalerk) imtiyaz sahibi, yazı işleri müdürüMüfit (Kansu) olur. Gazete, kemalist millî hareketin saflarına giren Sivasvalisi Reşit Paşa'dan gerekli izin alındıktan sonra 17 'Sivas' adlı vilayet gazetesi18 gibi, Sivas'ın tek matbaası olan Vilayet Matbaasında basılır 19 .Başlangıçta klişe olmadığı için normal harflerle basılmış gazete logosununaltında 'metâlib ve âmâl-i milliyenin müdâfi'idir' ibaresi bulunur20 . Tirajı 1000 ile 2000 arasında oynayan ve 100 paraya satılan gazete16. Bu karar için bkz. İğdemir (1969), s. 104: "Rauf Bey - Propaganda için bir gazete çıkarılacaktı;arkadaşlarımızdan bir heyet bazı evrakımızın neşri ve yazılar yazılmasiylemeşgul olmalıdır; kongre dağıldıktan sonra herkes hususî işleriyle meşgul olur;bunu şimdiden halletmelidir." Reis Paşa - "Bu heyeti şimdiden tayin edelim." RaufBey - "Müsaade buyurulursa Hâmi Bey, Vasıf Bey, Süreyya Bey ve Mehmet ŞükrüBey tayin edilsin." (Muvafıktır! sedaları). Mazhar Müfit Bey - "Süreyya Bey kabuletmediğinden husrev Sami Bey dahil olmalıdır; Hâmi Bey esasen yazı yazmak suretiyleiştirak ediyor." Fazıl Paşa - 'Bu Irade-i Milliye' gazetesi daimî mi neşredilecek?"Husrev Sami Bey - "Tabiî daimî ." Reis Paşa - "Haftada iki kere." Fazıl Paşa -"O halde Sivas'ta bunun için daimî bir heyetin bulunması lâzımdır." (Muvafıktır! sedaları)."17. Ulusalerk (1941), s.5, bu izni almak için yerel makamların uyguladığı bir sürü geciktirmelerdenbahsediyor; bkz. Yıldırım (1992), s. 326.18. Bu resmi gazetenin, Millî Mücadele'nin başında ve Sivas Kongresi esnasında çıkıpçıkmadığına dair kesin bir bilgi yok. İstanbul Atatürk kitaplığında bulunan ilk 81 sayısıhariç (1880-82), gazetenin bir kolleksiyonundan bahsetmek mümkün değil: 1925yılına kadar sadece tek tük nüshaları bulabildik. Millî Mücadele'den öncesine aitmevcut son sayısı 23 Temmuz 1914 (10 Temmuz 1330) tarihli 1353üncü sayısıdır.Mevcut olan bir sonraki sayısı 25 Mart 1920 (1336) tarihli 1461inci sayısıdır. Gazetehaftada bir defa çıkmakla beraber zaman zaman düzensiz çıkmıştır. Buna göre bu ikisayısı arasında bulunan yüzden fazla sayısının bazılarının 1918-1919 yıllarına ait olduğukuvvetli bir ihtimaldir. 21 Haziran 1920 (1336) tarihli 1466ncı sayısı, 'şimdilikhaftada bir defa neşrolunur' belirtilirse de, 'Sivas' vilayet gazetesinin 1920 yılındanitibaren ayda bir iki defa çıktığını gösteriyor.19. Kocabaşoğlu/Birinci (1995), s. 110, Sivas Vilayet Matbaasının kuruluş tarihinin 1865/66 olduğunu belirtiyorlar.20. Selâhattin Bey bunu şöyle izah ediyor: "Âmal ve metalib-i millîye neler idi: DüşmanlarımızTürk yurdunu parçalamak ve Türk milletinin varlığına son vermek istiyorlardı.Mağlûp olarak çıktığımız umumî harpten sonra akdedilen Mondoros mütarekenamesi,Türklerin oturduğu yurd parçalarını bütün olarak milletimizi bırakmış olduğuhalde sözünde durmayan düşmanlarımız İstanbul, İzmir, Balıkesir, Adana, Antep,Urfa, Samsun ve Merzifon gibi Türk şehirlerini ve civarlarının işgale başlamışlardı."Aşkun (1963), s. 162.490