PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

kezine çevrildi. Azerbaycan'da Türkçülüğün inkişafı manevi hayatınbütün sahelerine küclü tesir gösterdi. Ama Sovyet ideolojisi buna maneolurdu. Böhle ki, 60. cı yıllerin sorlürondü Azerbaycan tarihini milli zemindeyazmağa karar veren, "partiyalılık prinsiplerinden kenara çıkmış"Z. Bünyatov, M. İsmayılov, S. Aliyarlı gibi tarihçiler çok ciddi tezyigemaruz kaldılar. 6 Eyni zamanda Azerbaycan'ın tarihini, edebihatını millikonsepsiyon esasında hazırladığı için, Azerbaycanlıların soykökünü Türkköküne bağladığı için, Azerbaycan Tarihi haritalarını düzgün verdiyi içinI ci cild Azerbaycan ensiklopedisi leğv edildi.1975 yılında kazak şairi Olcas Süleymanov'un "Az i Ya" eseri Sovyetimparatorluğunda partlayış etdi. Hakim Rus milliyetçiliğine, şovenizminegüçlü bir zarbe vuruldu, iki hisselik "İgor Destanı"nın Türk menşeineve kadim Türk-Şumer ilişkilerine hesredilmiş formaca ilimi-bedii esse,mazmunca politik pamflet idi. Avrupasentrizmini, Rus şovenizmini ifşaeden bu eser milli türkolojinin, tarihçiliğin inkişafında çok büyük rol oynadı.Azerbaycan Sovyet tarihçiliğinde ilk olarak 1983 cı yılında İlimlerAkademisi'nde keçirilen "Azerbaycan halkının etnogenezi" adlı ilmi seminardabir kurup tarihçi alim -Y. Yüsifov, S. Aliyarlı, G. Geybullayev,K. Aliyev- yeni ilmi faktlarla çıkış ettiler. Derin araştırmalar esasındaonlar sübut etmişler ki, Azerbaycan Türkleri "gelme" olmamış, erkendövrden Türk dilinde danışmış ve heç bir başka halktan dönmemişler. Buçıkışların yazısı o vaktlar için görünmemiş başlık altında neşr edildi. 7Prof. S. Aliyarlı'nın bu topluda çap olunmuş mekalesi- "Ob etnoganazaazerbaydjanskogo naroda" -1990cı yılında ABŞ- da yeniden çap olundu 8 .Böylece Azerbaycan tarihçiliğinde soykök problemi üzre ilmi konsepsiyonunyaradılması yönünde uğurlu bir attım atıldı. Lakin 80 ci yılların ortalarındaMoskova'da çıkan Merkezi wurnallarda ("İstoriya SSSR","Voprosı istorii") Azerbaycan Türklerinin esil soykökünü araştıranlarakarşı kampaniya başlandı. Azerbaycan aydınlarına yene "Türkçü", "Pantürkist"gibi siyasi damğalar vuruldu.Ümumiyetle, SSRİ dövründe Azerbaycanlıların etnik kimliyi üzre neİlimler Akademisi nezdinde, ne Üniversite kuruluşunda mütehassis hazırlanmamışdı.Bu problemin tarihi Merkezin gösterişi ile bir para tarihçinininhisarına verilmişdi. Bu bir daha onu testikleyir la, Sovyet tarihçiliğindeetnogenez problemi "bağlı", gadağan olan mövzu idi.6. Bak: Sov. İKP XXIV kurultayının kararlan ile alakadar olarak ideoloji işi daha dagüçlendirmek sahesinde respublika partiya teşkilatlarının vazifeleri hakkında materiallar.29-30 ekim, 1971. Bakû, 1972, s. 387. K probleme etnogeneza azerbaydjanskogo naroda. Bakû, 19848. Aliyarov Süleyman. On the Genesis of the Azerbaidzanian People (To Ward aFormulationof the problem). // Soviet Antropology and Archeology. New-Ûork, 1990570