PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

likte, sırf teknolojik aşamaları belirlemek amacıyla, bu şemalardan birmiktar sapmak gerekebilir. Bu nedenle, kabaca;(1) Kuruluş yıllarından (1923) Birinci Sanayi Planına (1934) kadarolan nispeten sanayi politikası olmayan bir dönem;(2) Sanayi Planlarından İkinci Dünya Savaşı sonu, daha belirginolarak, 1947 Marshall Planı uygulamalarına kadar yoğun birdevlet eliyle teknoloji transferi, sanayi alt-yapısı kurma çalışmaları;(3) Buradan, 1947'den, Planlı ekonomiye kadar süren liberal vedaha sonra, yarı-liberal dönem; aynı zamanda modern ulaşım veenerji alt-yapısı kurtarma çalışmalarının başlatılması; 1954 tarihli,6224 sayılı "Yabancı Sermayeyi Teşvik Kanunu"nun kabulüile özel yabancı sermayeye açılma ve yaygın teknoloji transferlerinebu dönemde başlamıştır.(4) Planlı dönemin başlangıcından (1963), bu sistemin arka planaitildiği 1980'lerin başı arasında nispeten devlet ağırlıklı, ikili anlaşmalarve diğer resmi teknik yardım programlarıyla yüklüKarma Ekonomi Dönemi;(5) Planların ağırlığını yitirdiği aşamadan, 1980'lerin başından günümüze,özel sektörün giderek ağırlık kazandığı Yeni LiberalDönem, Avrupa Gümrük Birliğine Giriş ile (1996) en üst noktasınaulaşır.Bu ayrıntılara inmeden de, teknoloji transfer aşamalarını, geneldeimalat sanayi açısından, 6224 öncesi (1954) ve sonrası şeklinde ayırmakmümkündür. Çünkü bu kanun yabancı sermaye yatırımları ile birlikte yabancıticari teknolojilerin de artan bir hızla ülkeye giriş kapısını oluşturacaktır.Ancak, daha geniş bir perspektif kazanmak için beşli periyodizasyonuizlemek uygun olacaktır.Bu makale, Türkiye'deki tüm teknoloji transferlerini listeleyen ve sınıflandıranbir 'survey' olmadığından, sadece, bu dönemlerin özelliklerini,stratejik hata ve sevaplarını, bazı örnek olaylarla belirlemeyi ve mümkünse,Türkiye'nin üç çeyrek yüzyılda teknoloji tercih vetransferlerindeki genel eğilimleri ortaya çıkarmayı amaçlayan bir genişçalışma programı önerisi gibi ele alınmalıdır. Ayrıca, bu çalışma bir sanayitarihi kategorisine de dahil edilmemelidir.1. Kuruluş Yıllarından Birinci Sanayi Planına Kadar Olan Dönem,1923-1934:Bu dönem, henüz yeni rejimin iktisadi hayata, Lozan Anlaşması hükümlerinegöre gümrüklerine hakim olamadığı, bir tür Osmanlı iktisadi748