PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

'Devletin ekonomik etkinliklerinin sınırını çizmek konusunda dahazır reçete söz konusu değildir. Bu sınırın, yurttaşın bireysel girişim veözgürlüğünü kısıtlamayacak biçimde saptanması, her şeyin yanıtını bulduğuöne sürülen, değişmezlik iddiasındaki doktrinlerle olmaz; ülkeyi yönetmeğeyetkili kılınan, yani ulusun özgür seçimiyle işbaşına gelen hükümetleringeliştirecekleri programlarla olur'.Burada yine Atatürk'ün ulusal egemenlik ve bilimsel yöntem ilkelerinebeslediği derin güveni görüyoruz. Sosyalizmin kendi zamanındakiuygulamasını temsil eden bolşevikliğe yönelttiği eleştiri tam da bu noktalardadüğümlenmektedir:"Bir toplumu, bir bölüm insanlarının düşüncelerine zorla tutsaketmek ve cılız bağımlılar olarak yaşatmak, doğal ve akla uygun bir hükümetsistemi değildir. Bolşeviklikte biz bunu görüyoruz".Atatürk bunları yazdıktan yaklaşık 60 yıl sonra, Sovyetler Birliği'ninen yetkili kişisi, Komünist Parti Genel Sekreteri Gorbatchev, sosyalistsistemi hemen aynı sözlerle en ağır bir biçimde eliştiriyordu:"Sosyalizmin dogmalaştırılıp dondurulması yüzünden kuram tekelikuruldu ve kişilere tapınma yolu açıldı. Yönetim ve işletmecilikte aşırımerkeziyetçilik kuruldu. Geniş yığınların girişim ve yaratıcılığına güvenilmedi...İnsan ilgi ve çıkarlarının çok türlülüğünün göz ardı edilmesi,bireylerin kamu yaşamına etkin biçimde katılmasının küçük görülmesi,eşitlikçiliğin abartılması, savurganlığı inanılmaz ölçülere vardırdı. Kamumalları çalışanlara değil, parti yöneticilerine sunuldu.Kuramı dogmalaştırdık, özgür düşünceyi boğduk, girişimi engelledik.Uşaklığı ve dalkavukluğu özendirdik. Bugünkü Sovyet toplumununtüm yönleriyle demokratikleştirilmesi zorunludur".Atatürk, kollektivist düzenin bu yıkım getirici yanlarını görmüş olduğuiçin,"bizim izlemeği uygun gördüğümüz devletçilik ilkesi, bütün üretimaraçlarını bireylerden alarak, özel ve bireysel ekonomik girişim ve çalışmayameydan bırakmayan sosyalizm ilkesine dayalı ..bir sistem değildir.Bizim izlediğimiz devletçilik, bireysel emek ve etkinliği ilke almakla birlikte,olanak ölçüsünde az zaman içinde ulusu gönence ve ülkeyi bayındırlığaeriştirmek için, ulusun genel ve yüksek yararlarının gerektirdiği işlerde,özellikle ekonomi alanında devleti fiili olarak ilgilendirmektir."diyordu.Atatürk, böylece, kapitalist düzenin "yalnız başına yaşayan birey",sosyalist düzenin ise bireylerden soyutlanmış devlet" gibi gerçek dışı düşünceleredayalı olduğunu görüyor ve şu uyarıyı yapıyordu: