PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

"Devletin temel görevlerini gereğince yerine getirebilmesi, sağlığıyerinde, yurttaşlık bilinci gelişkin, çağın bilimi, tekniği ve sanatıyla donanmışyurttaşların varlığına bağlıdır. Bunu ancak devlet sağlayabilir."Devlet, ülkenin güvenlik ve savunması için yollarla, demiryollarıyla,limanlar, deniz araçlarıyla, her türlü ulaşım araçlarıyla, ulusun genelservetiyle yakından ilgilidir. Ülke yönetimi ve savunmasında bu sayılanlar,toptan, tüfekten, her türlü silahtan daha önemlidir. Özellikle para, hertürlü aracın üzerinde bir varlık silahıdır."Ekonomik ve kimi toplumsal işler, bir yandan bireylerin yararlarıile ilgilidir. Bunun için bireyciler, bu işlere devletin karışmasını kişi özgürlüğünesaldın gibi görürler. Ama bu işler içinde bütün ulusun ortakyararına ilişkin olan noktalar da vardır. Özel yarar, çoğunlukla genel yararlaçelişme içinde bulunur. Bir de özel yararlar en sonunda yarışmayadayanır. Oysa yalnız yarışmayla bir ülkede ekonomik düzen kurulamaz."Çünkü özgür yarışma, güçlü ile zayıfı karşı karşıya bırakır. İkinciolarak, kimi ortaklaşa yararlar vardır ki, bireyler ve şirketlerin bunlarısağlamaya güçleri yetmez. Ya da yeterince kârlı bulmadıkları içni o işleriyapmazlar. Oysa bunlar ulus için yaşamsal bir önem taşırlar ve devlet onlarıyapmak zorunda kalır. Devlet herkesin ortak yararını ve ilerlemesinidüşünür. Bireylerin ise özel çıkar duygusundan ne ölçüde uzaklaştırılabileceğiincelenmeğe değer. Ayrıca uluslarda özgürlük ve uygarlık geliştiğioranda devletin görevleri ve sorumlulukları da çoğalır.Ulusal servetin dağılımında daha yetkin bir adalet, emek harcayanlarıngönenç düzeyinin yükseltilmesi, ulusal birliğin, demek ki iç ve dış güvenliğin,zorunlu koşuludur. Genel yarara hizmet eden genel kurumlarınçoğaltılması ile yalnızca çıkarsever olan etkinlikler sınırlandırılır ve yurttaşlararasında ahlâki dayanışma gelişme olanağı bulur".Atatürk'ün kapitalizme yönelttiği bu eleştiriler, bu düzenin en eskiuygulayıcısı olan ülkelerde, en koyu yandaşı olan tanınmış önderlerce dedile getirilmiştir: Ancak, yalnızca yoğun bunalım dönemlerinde! Örneğinkapitalizmin anayurdu olan İnegiltere'de, kapitalizmin önde gelen siyasaltemsilcisi olan Muhafazakâr Parti'nin önderlerinden Winston Churchil,1920'lerde bir ara partisine küstüğünde, onun izlediği ekonomik politikayıyerden yere vurmuştur. Bunu yaparken dayandığı gerekçeler, Atatürk'ünkapitalizme karşı yaptığı bütün uyarıların haklı olduğunu gösterengerekçelerdir."Muhafazakâr Parti içerde sömürüye, bunu örtmek için dışarda saldırganlığa,gümrük ve vergi hokkabazlıklarına, bir parti makinesinin zulmüne,bol bol duuygusallığa ve yurtseverlik söylevlerine, milyonlarca insanapahalı yiyecek, milyonerlere ise ucuz işgücü sağlanmasına dayalı,kurulu büyük çıkarlar arasındaki bir konfederasyondur. ...İngiliz halkınaverilmekte olan en büyük zarar, kentlerde aşırı hızla nüfus birikmesi, köylerinboşalması, nüfusun topraktan kopması, zenginle yoksul arasında15