PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

Kadın haklarıyla ilgili olarak Kemalizmin başlıca özelliği kadınerkekfarklarının kaldırılması ve kadının İnsan kelimesine dahil edilmesidir.Bugün de dünyada kadın konusunda yapılmış büyük ilerlemelere rağmen,birçok sosyolog kadın sorununu, ikinci derecede bir sosyal durumdabulunan bir grup insanın parçası olarak ele alıyor. Daha 1930'lu yıllardaAtatürk toplumun gelişmesini kadının katılması ve katılması olmadan anlayamazdı.Atatürk'e göre, "Soyun yalnız yarısıyla yetinen bir toplukzayıf kalır. Bir millet ilerleyip modernleşmek isterse, bu ilkeyi rehberalmak zorundadır."1920'li yıllarda Türkiye Cumhuriyetinde hayatın bütün alanlarındaerkekle kadın arasında eşitlik ilan edilmiştir. Arnavutluk'ta ise 1914 yılındasavaştan sonra ilk yasalar erkekle kadın arasında eşitsizliğin hukuki temeliniortadan kaldırmıştır. İlk kez olarak Arnavutluk kadını oy hakkınıkazandı ve iş, ücret, sosyal sigorta, eğitim vb. alanlarında erkekle eşit konumuyasal yol ile aldı.Atatürk'ün kadın konusunda kapsamlı ve özgün anlayışları vardı. Bualana geniş katkıları var. 1923 yılında İzmir'de yaptığı bir konuşmadaşunun üzerinde durmuştur: "Bu dünyada her şeyin kadının eseri olduğunagüvenmeliyiz." Her şeyden önce üretime katılmasıdır. Türkiye Cumhuriyeti'ndeelde edilen başarılara rağmen, Mustafa Kemal Türk toplumununsosyal aksaklıklarını tahlil ederek bunları kadınla ilgili tutuma bağlıyordu.O şunları belirtiyordu: "Toplumumuzda aksaklıkların nedeni kadınlarımızagösterdiğimiz küçümseyici tutuma bağlıdır. Yaşamak, faaliyettebulunmak demektir. Bu nedenle, toplumun bir yapısı faaliyet içinde bulunursave başka bir yapısı çalışmazsa, bu toplumun faaliyeti çok azalır."Komünist Arnavutluk'ta kadınların işe katılması yönünde köklü dönüşümlergerçekleştirildi. İkinci Dünya Savaşı arifesinde, tarım üretimidışında hayatın bütün kesimlerinde 668 kadın çalışıyordu, bunların yüzde94'ü de okuma yazma bilmiyordu. 1989 yılında ise kadınların işe katılımı% 80,1 idi. 1940-1960 yıllarında ileriye yönelik adımlar atıldı. Kadınlaraiş yerleri açıldı, maaşlarda eşitlik uygulandı, ücretli doğum izinleri verildi,sağlık ve sosyal merkezler şebekesi, ilk önce kentlerde ve daha sonraçocuk yuvası ve anaokulu şebekesi kuruldu ve genişledi, çok çocuklu annelereikramiye verildi. Bu nedenle Arnavutluk'ta kadınların işe katılımı% 41,3'e çıktı, Polonya'da ise % 36, Bulgaristan'da % 27,6 idi. DemokratikTürkiye'den farklı olarak komünist Arnavutluk'ta kadınların işe katılımıekonomik etkenler ve devletin sosyal ekonomisi tarafından, ideolojiksosyalizm çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Kadın sorunu büyük bir sosyalsorun, işçi sınıfının mücadelesinin parçası, sosyalizmin inşasının zorunluluğuve sosyalist devrimi hayatın bütün alanlarında ilerletmek içingenel devrimci hareketin parçası olarak ele alındı. Devlet partisinin subjektivistsiyaseti hazır ideolojik şemaların kölesi olduğundan dolayı gerçekdışı idi. Bu siyaset toplumun özel olarak kadınların menfaatlerine ters555