13.07.2015 Views

PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

KEMALİST TÜRKİYE'DE VE ARNAVUTLUK'TAKADIN HAREKETİ (TARİHİ KIYASLAMALAR)Prof. Dr. Petrika THENGJILLI*Her millet yüzlerce yıllık tarihinde ünlü şahsiyetlerini çıkarmıştır.Bu şahsiyetler belirli tarihi aşamalarda oynadıkları rol ile ulusal boyutlarıaşmış, kendi düşünceleri ve eylemleri ile ise tarihi aşamanın sınırlarını daaşarak değerlerini sonraki aşamalarda da korumuşlardır. Bu şahsiyetlerzaman ve mekan açısından geniş yankılar uyandırmışlardır. Türk halkınınmeşru evladı ve Arnavutluk halkının dostu Mustafa Kemal Atatürk de buşahsiyetlerden biridir. Atatürk, 75. kuruluş yıldönümü nedeniyle bu bilimseltoplantıda bir araya geldiğimiz Türkiye Cumhuriyeti'nin, bir çağdaşdevletin mimarıdır. Bu 75 yıllık dönemde Türk devletinin konumuöyle bir düzeye yükselmiştir ki, birçok ülke ve halk buna imrenebilecektir.Ekonomik, siyasi, sosyal, eğitim ve kültür alanlarında önemli başarılarelde edilmiştir. Bu tebliğimde, çağdaş Türkiye'de kadın hareketine değinerekbunu Arnavutluk'taki ile kıyaslandıracağım. Ortak ve özelyönleri belirtmeye çalışacağım.Genellikle Osmanlı İmparatorluğunda, özellikle Arnavutluk'ta kadınhareketi gecikmiştir. Osmanlı İmparatorluğunda 1792'de basılmış "KadınHakları Savunması" adlı ilk kitabın yayınlanmasından tam 100 yıl sonraerkek tarafından Osmanlı vatandaşı olan kadınların bazı basit hakları hakkındailk fikirler yayılabilmiştir. O dönemde kadınların eğitim ve kültürdurumu çok kötü idi. İlk Türk parlamentosunda Arnavut milletvekiliAbdül Frasheri 1878'de şöyle diyordu: "Bu ağır, yüzlerce yıllık uykudanne zaman uyanacağız? Kadınları hiç takdir etmediğimizi ilave etmek istiyorum.İstanbul'da bile de bir kız okulu yok. Kızlar ve kadınları insanolarak niye nitelemiyoruz? Kızların eğitiminin erkeğin eğitiminden öncegeldiğini unutmamalıyız. Biraz düşünün, cahil bir anne nasıl sağlamhuylu çocuklar yetiştirebilir?"İlk kadın derneklerine rağmen, kadının eğitim ve kültür düzeyi 1912yılına kadar aynı düzeyde kalmıştır. Kadınların yüzde 90'ından fazlasıokuma yazma bilmiyordu. 1912 yılından sonra kadın hareketi yürümeye* Tirana <strong>Üniversitesi</strong>.553

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!