PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

gerekirdi. İngiltere, kendi başkentini seçmiş olmaktan başka bir "suçu"olmayan Türkiye'nin cezalandınlmasını veya açıkça tehdit edilmesinimüttefiklerine kabul ettirmeğe çalışıyordu.Fransa, böyle bir tehdide yanaşmadı. İngiliz Muhtırasına verdiği 24Mart 1925 günlü cevapta, "Fransa Hükümeti, Türkiye'deki müttefik temsilciliklerininElçilik düzeyine indirileceğini Ankara 'ya söylemenin uygunolmayacağını...sanmaktadır" dendi 13 . Ama, Fransa ve İtalya, BüyükelçilerinAnkara'yı boykot etmeleri konusunda İngiltere'yi yine desteklediler..1925 yılı Nisan ayı sonlarında, İngiltere, Fransa ve İtalya Büyükelçilikleri,ayrı ayrı, Türkiye'ye birer nota verdiler. İstanbul'da oturan BüyükelçilerinAnkara'ya taşınmayacaklarını, ama Türk Hükümetinin Ankara'daBüyükelçilik birası yapımı için bedava vereceği arsalarımemnuniyetle kabul edeceklerini bildirdiler. Türkiye, üç Batılı devletinbu notalarına geçten geç cevap verdi. Türkiye Cumhuriyetinin başkentininAnkara şehri olduğunu bir kerre daha resmen Büyükelçilere hatırlattı.Onların günlük işlerini kolaylaştırmak için Dışişleri Bakanlığının İstanbul'dabulundurduğu temsilciliğin (Hariciye Vekâleti Dersaadet Murahhaslığı'nın)uzun süre orada bırakılmayacağını da bildirdi. Ankara'dakiElçilik kâtipleri ise Büyükelçilerin yerini tutamazlardı... 14Karşılıklı notalaşmalar burada durdu. Büyükelçilerin İstanbul'danAnkara'ya taşınmaları zamana bırakıldı. İngiltere'nin Ankara'ya karşıoluşturduğu ve başını çektiği "ortak cephe" zamanla gevşemeğe yüztuttu. Yabancı devletler, arka arkaya, Ankara'da Elçilik, Büyükelçilik binalarıyaptırmaya, birer ikişer Ankara'ya taşınmaya başladılar. BaşkentAnkara'ya karşı pek sert bir tavır takınmış olan İngiliz Büyükelçisi Lindsay'inde giderek ağız değiştirmeğe çalıştığı görüldü.Lindsay, Mart 1925'te, "Ankara sürekli başkent kalmayacaktır" diyordu.Cumhuriyet rejiminin birkaç yıl içinde yıkılabileceğini, yıkılıncabaşkentin tekrar İstanbul'a kayacağını ileri sürüyordu. Kasım 1925'te Ankara'yatekrar gelince görüş değiştirmeğe başladı. Bu defa şunları raporetti:"Önemli bir konuda eski görüşümü değiştirmem gerek. Başkent olarakAnkara 'nin kaderi, bugünkü rejimin kaderine sıkı sıkıya bağlı. Sonraporlarımda da belirttiğim gibi, rejim gittikçe güçlendiğine ve yerineoturduğuna göre, Ankara şehri, haklı olarak yarı sürekli başkentliktendaha fazlasını ümit edebilir. " 1513. İbid., s. 310, FO. 424/262, s. 122/2, M. Herriot'dan Marki Crewe'a nota, 24.3.1925.14. ibid. s. 311-320.15. ibid. s. 327, FO 424/263/E.7370, s. 60-61, No. 22: Lindsay'den Chamberlain'a rapor.23.11.1925, No. 865.484