PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

Gürel'in kanaatına zıt olarak, Gaye-i Milliye'nin, Hâlis Turgut'a muhalifbir nüfuz grubunun elinde bulunduğu Güz ve Coşar tarafından iddia edilir46 .îrade-i Milliye ve Gaye-i Milliye arasındaki ilişkiye, biraz da olsa,îrade-i Milliye'nin 68inci sayısında (19 Nisan 1921) ışık tutulur ki, bunüsha îrade-i Milliye gazetesinin iki buçuk aylık kapanışından sonra ilksayısıdır. Şüphesiz müdir-i mes'ul olan Hâlis Turgut'un yazdığı 'Niçingizli kalsın' başyazısında gazetenin kapanışına sebep olan yahut onu destekleyenolaylar anlatılır. Gazetenin kapanışına ilişkin suçlamalar reddedildiktensonra 47 bu yazıda çok şaşırtıcı izahatlarda bulunulur. Kapanışındanönceki 67nci sayısında, Irade-i Milliye'nin basıldığı VilayetMatbaasının görevlilerinin, gazetenin ikinci sayfasında bir makale uydurupsahtekârlık etmiş oldukları iddia edilir. Bununla, her halde, gazeteninkapanışı için bir gerekçe üretilmiş olabilir 48 . Dahası, o makalenin, îrade-iMilliye'nin kapanışından kısa bir süre sonra çıkarılan Gaye-i Milliye'ninsözde 'birinci sayısı' olduğu öne sürülür, çünkü bu gazetenin birinci sayısında49 , sahte olduğu iddia edilen makalede olduğu gibi aynı şekilde vilayetidaresi ağır bir şekilde eleştirilmektedir. İddialar doğru ise, Hâlis Turgutve vilayet idaresi arasında bulunan ciddi anlaşmazlıklar dolayısıylabirkaç kişinin, Hâlis Turgut'un yönetimi altında bulunan îrade-i Milli-46. Bkz.: Gürel (1994), s. 144; Güz (1991), s. 35, Hâlis Turgut'un yönetimi altında IradeiMilliye, daha sonra Gaye-i Milliye birer nüfuz grubunun eline geçtiğini belirtirsede, mevcut gazete nüshalarına göre her iki gazete daima Vilayet Matbaasında neşrolunduğunugösteriyorlar. O zaman zaten Sivas'ta başka matbaa yoktu, ilk özel matbaa1930 yılında Kâmil Kitapçı tarafından kurulmuştur. Gaye-i Milliye'nin adresiolarak Vilayet değil, 'Sivas'ta Hükümet Caddesinde hususî daire' gösterilmiştir.Coşar (t.y.) s. 118: "İrade-i Milliye'nin kapanması ile diğer bir grubun sözcülüğünüyapmak üzere Gayeyi Milliye gazetesi 2 mart 1921'de neşredilmeye başlandı. (...)Millî mücadelenin en buhranlı günlerinde Sivas eşrafı ikiye ayrılmış ve bu gazetelerde bu ikiliği körükleyici neşriyat yapıyordu. Gayeyi Milliye'nin ömrü kısa olmuştur."Ayrıca bkz. Ünlü (1987), s. 39.47. "Bir milletin kahr ve tedmirine yürüyen hain kuvvetlerin karşısında ilk sada-yı itirazîyükselten o mühîn kuvvetlere ilk darbe-i intikamı konduran (?) yine 'İrade-i Milliye'dir.Maateessüf 'İrade-i Milliye'nin şâyân (?) ihmal olmayan tarihî hizmetleri onayabancı olan ve onun kıymetini idrak edemeyenler tarafından arasıra unutulmuş vetarih-i intişarında iki defa sekte-i ta'tile uğramıştır ki: bundan dolayı gazetemiz milletnazarında mes'ul olmasa gerektir. 'İrade-i Milliye' niçin susmuştu? 'İrade-i Milliye'hiç bir kuvvet ve şahsiyet karşısında mesleğinden inhiraf etmez ve edemezdi. İkibuçuk aylık sukût-ı yaymakta (?) bu mebrur mesleğinden inhiraf etmemek gayesinita'kiben ihtiyar etmiştir."48. "Karilerimizden rica ederiz; bundan iki buçuk ay evvel çıkan 67 numaralı 'İrade-iMilliye' serlevhasıyla çıkan gazeteyi okusunlar: Birinci sahifesi kudsî bir vazife-i misafirperverininuzayıp uzadığı bir levha-yı ihtiram... bu sahife bilâ zeyn tamamı tamamınaİrade-i Milliyenindir. Bir de ikinci sahifeyi çevirsinler 'muhasebe-i vilayetininiç yüzü' serlevhası altında i'râz-ı şahsiyenin 'millet ve memleket zararına ihtira' veicad edilen müfteriâtın ma'kus şutûmi... işte bu sütunlar dolduran arâcif 'İrade-i Milliye'ninpâk ve teyiz sütunlarını telvis etmek, onun lekesiz tarihine iras-ı levs eylemekdüşüncesiyle hırsızca dere edilmiş kahren ve cebren neşredilmiş şeylerdir."49. Her halde 2 Mart 1921 çıkmış ilk sayısında 'Meslek ve Gayemiz' yazısı kastediliyor.497