PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

Kasımın ilk haftasında heyeti onurla kabul eden Dışişleri Bakanıİsmet Paşa, Arnavut tarafına, Balkanlar'da Arnavutluk'un güçlenmesi vesağlamlaşmasının Türkiye'nin yararına olduklarını belirtti, ayrıca komşuülkelerin Arnavutluk siyasetiyle ilgilendi 17 .13 Kasım 1923 tarihli "Vakit" gazetesi Arnavut-Türk görüşmelerininbaşlandığını bildirdi. Türk tarafını temsil eden Şükrü Kaya yaptığı açılışkonuşmasında Arnavut halkını Türk halkına bağlayan eski dostluk gelenekleriüzerinde durarak, Türk hükümetinin Arnavutluk'un bağımsız birsiyasal yaşama layık olduğunu belirtti. Şükrü Kaya'nin vurguladığı gibi,görüşmelerin hızlı ve memnuniyet verici biçiminde tamamlanmasına hizmetedecekti. Şükrü Kaya görüşmelerin Türk-Polonya antlaşmasını örnekalacağını da ekledi 18 .Görüldüğü gibi, Türk temsilcisi genellikle Arnavut-Türk dostluk geleneklerindensöz etti. Arnavut temsilcisi de Arnavut halkı ve Türk halkınınyeni devrimci geleneklerini, Birinci Dünya Savaşı sırasında ve Savaştansonra özgürlük çabalarını vurguladı. O, yine Arnavutluk ve Türkiyearasında ortak çıkarlarını var olduğunu söyledikten sonra iki ülkenin özgüçlerine dayanarak kendisini kurtardığını ve mevcut durumları için bugüçlere borçlu olduğunu belirtti 19 . Bu sözler iki halkın geçmişi için önemlive büyük bir gerçeği yansıtıyordu.İstanbul'da çıkan Arnavut "Paqja" (Sulh) gazetesi Şükrü KayaBey'in sözlerine cevap vererek bu Arnavut temsilcisinin açıklamalarınıpekiştirerek şunların üzerinde duruyordu: "Bu iki halkı yalnız uzun beraberlikve aile ilişkileri bağlamamış, yalnız mali ve ticari ilişkiler yakınlaştırmamıştır;diğer birçok şey de iki ulus arasında dostluk ve güveni artırıyor.Her Halk, birbirine, bağımsızlık uğraşmaları için de manevi sempatiduyuyor. Türkiye yalnız bir ulusal düşünceye sadık olan evlatlarının yardımısayesinde kutsal topraklarını yabancıların çizmesinden kurtardı;küçük Arnavutluk'da yalnız kendi evlatları sayesinde ülkeyi düşmanlarınişgalinden kurtardı" 20 ...Arnavut heyeti bu görüşmelerde iki tarafın görevinin iki ülke arasındaeski dostluğu pekiştirmek olduğunu açıkladı ve Arnavut devletinin ilkdostluk anlaşmasını Türk kadeşleriyle bağlamasından sevincini dile getirdi.İki devlet arasında diplomatik ilişkilerin kurulmasına işaret edenDostluk Anıtlaşmasına ve Konsolosluk Anlaşmasına gelince de, iki heyet17. Aynı yerde, f. 34, Ankara, 30 Ekim 1923.18. Libri i Qarkoreve i vitit 1923-1924-1925, (Ministria e puneve te Brendshme), nr. 6,Tirane, 1925, f. 317, 320, 321; Gazeta "Paqja" (Sulh), İstanbul, 19 Kasım 1923,Türk-Arnavut Dostluğu makalesinde.19. Aynı yerde.20. Aynı yerde, 17 Aralık 1923, Türkiye ve Arnavutluk makalesinde.179