PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

nin değerleri ile kesişmiyordu. Atatürk, milliyetçiliği, bütün toplumunTürk olduğu ve tek bir Türk milletine mensubiyet olarak anlamıştır. Buanlayışını "Ne mutlu Türküm diyene" sözü ile ifade etmiştir.Atatürk, 1929 yılı dünya ekonomik bunalımının yıkıcı etkilerindenkorunabilmek için Sovyet ekonomisini taklit etmiştir.II. Dünya Savaşının akabindeki uluslararası gelişmeler Batılılaşmaprojesini gerçekleştirmesi için Türkiye'ye altın bir fırsat yaratmıştı. Türkiye,NATO'ya 1952 yılında güvenlik bakımından katıldı. 1959 yılındanitibaren, Batı Almanya, Fransa, İtalya, Belçika, Hollanda ve Lüksemburgarasında imzalanmış olan Roma Antlaşmasından sonra Ortak AvrupaPazar adına ışık gösteren Avrupa'nın yeni ekonomik projesinin bir parçasıolmak için uğraştı (Türkiye, bundan önce de 1946 yılında Batı'nın veAvrupa medeniyeti değerlerinden biri olan demokratikleşmeyi kabul etmişti).AT ile Türkiye arasındaki ilişkilerde, mevcut çeşitli ekonomik problemlereilaveten, 12 Eylül 1980 askeri darbesinden sonra demokrasi, özgürlükve insan hakları problemleri de ileri sürülmeye başlandı. Avrupa,Portekiz, Yunanistan ve İspanya'ya Topluluğa katılma için demokrasininuygulanmasını temel bir şart olarak kabul ederken, Türkiye bunu, kendininiçişlerine Avrupa tarafından bir müdahale olarak görüyordu. Anlaşmazlıkderindi ve her iki taraf demokrasi ve özgürlük kavramlarını kendigörüşleri esasına dayandırıyordu.1983 yılında demokrasiye çekingen şekilde dönüşle birlikte, Türkiyeile AB arasındaki ilişkilerinde biraz düzelme oldu. Seneler süren kesintidensonra her iki taraf arasındaki Ortaklık Konseyi tekrar 1986'da toplandı.Başbakan Turgut Özal, görünen bir nebze ümit ışığından faydalanmaküzere çabaladı ve 14 Nisan 1987 tarihinde sürpriz bir şekilde AT'yetam üyelik için talepte bulundu. Bu talebin gerisindeki ana etkiler, öncelikleTürkiye'nin batılılaşma projesinde adım atmaya devam etmek, Yunanistanengeli ile başetmek ve uyum sağlamaktır. Yunanistan, gerçektenAT ile Türkiye'nin bütünleşmesi yönünde ilerlemeyi engellemede rol oynadı.1988 yılında Dışişleri Bakanı Mesut Yılmaz, "Türkiye Batı'nındiğer kurumlarında üye olduğundan, AT'ye de üye olması gereklidir" diyerekistemini tekrarladı.Türkiye'nin talebinin incelenmesi iki buçuk yıl sürdü. Beklendiğigibi, bu üyelik Türkiye'nin yaşamakta olduğu siyasi ve ekonomik problemlerinAT ile uyuşmadığı gerekçesi ile reddedildi.Soğuk savaşın sona ermesi ve 1991 yılında SSCB'nin dağılması ileTürkiye'nin çevresi önemli değişikliklere uğradı. Türkiye'nin menfaatleri52