PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

kadar direktiflerinde Bulgarlarla işbirliği yapılmasını öğütlemektedir,Bulgar dostlarına selamlarının ulaştırmasını dilemektedir 9 . San Remokonferansında Doğu ve Batı Trakya'nın Yunanistan'a verilmesi kararınakarşı Türkler ve Bulgarlar beraber savaş vermektedirler. Cafer TayyarBulgar temsilcileriyle temasta bulunmuş, hatta onun Yunanlılara esir düşmesindensonra yüzlerce Türk subayı ve binlerce Türk askeri Bulgaristan'dasığınak ve konukseverlik bulmuş, sonra da Türkiye'ye dönerekUlusal Kurtuluş Savaşı'na katılmıştır. Gemilerle Anadolu'ya yardım gönderilmiştir.Ankara'da TBMM'nin 23 Nisan 1920 tarihinde açılışından bir haftasonra, 30 Nisan 1920'de Mustafa Kemal Parlamento adına Fransızca olarakBulgaristan'ın Başbakanı Aleksandir Stamboliyiski'ye bir mektupgöndermiş, TBMM nin kararlar ile tanıştırmıştır 10 . Haklı olarak bu YeniTürkiye ile Bulgaristan arasında ilk diplomatik temas olarak sayılmaktadır.1921 Mayısında Aleksandir Stambolyiski'nin öğütleri üstüne BÇHPmilletvekillerinden Angel Groskov Kundalov, Jandarma Yaveri YüzbaşıGrigor Pisarev, tüccar Paskal Ehçev vs. katıldığı bir heyet Türkiye'yegönderilmiştir. Ankara'da bizzat Mustafa Kemal Bulgar milletvekili, ismetİnönü de Jandarma yüzbaşısıyla görüşmüşler, bazı cepheleri ziyaretetmişlerdir. Bunu başka Bulgar heyetleri izlemiştir. Sofya'da da bir zamanAnkara hükümetinin resmi temsilcisi olarak Mustafa Kemal'in yakınadamlarından Cevat Abbas (Gürer) bulunmuştur. Bulgaristan'ın EdirneKonsolosu T. Markov 25 Ocak 1923'de İzmir'e gitmiş. Onu MustafaKemal iki kez kabul etmiştir. 28 Şubat 1923 görüşmesi iki saat sürmüştür.Büyük kumandan ve devlet adamı ona şöyle demiştir: "Bize Balkanlar'dadost bir halk lazımdır. Bulgar halkı ise, coğrafi, politik ve ekonomikbakımdan bizim gereksinimlerimize en uygundur, iki halk arasındabir dostluk bizi de, sizi de daha güçlü ve daha bağımsız yapacaktır"".Bulgaristan'ın Başbakanı, büyük devlet adamı Aleksandir Stamboliyskide 26 Ekim 1922 tarihli Millet Meclisi oturumunda, ülkenin dış politikasınısunarken Mustafa Kemal'e ve Türk halkının Ulusal Kurtulu Savaşı'naen yüksek değer vermiştir: "Yeniden incelenmesi gereken şimdikiYakın Doğu sorunu üzerinde duracağım. Türkiye'nin, onun büyük devlet,politika ve askeri faaliyetçisi Kemal Paşa'nin şahsında hizmetini itiraf etmemizgerekir. Ölüme yargılanmasına sebep olan bir zamanki cüretkarlığı,onun gayretleri ve etrafında bulunanların gayretleri sonucunda biz busorunun yeniden incelemeye getirildiğini görmekteyiz" 12 . Bütün dünyadakietkilerini belirtmiştir: "Ankara, haksızlıklara uğrayan müslüman dünyasıiçin Mekke ve Medine'dir; haksızlıklara uğrayan hıristiyan dünyası9. Gazi Mustafa Kemal, Nutuk-Söylev, Vesikalar-BElgeler., c. III AKDTÇYK, TTYK,TTKB Ankara 1989, s. 1893.10. Velikov, St. Kemaliskata Revolutsiya i Bılgarskata obştestvenost (1918-1922) KemalistDevrimi ve Bulgar Kamuoyu (1918-1922) Sofya 1966, s. 61.11. Aynı yapıt, s. 75.12. Stenografik Günlükler, XIX AMM. III Döne, 70. Oturum, 26 Ekim 1922, s. 135.146